فهرست و منابع پایان نامه بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه برحکمت ، موعظه و مجادله احسن
فهرست:
چکیده
مقدمه ................................................................................................................................................................. 1
فصل اول : کلیات
1 – 1 – اهداف و انگیزه موضوع................................................................................................................ 6
1 – 2 – سؤالات تحقیق............................................................................................................................... 6
1 – 3 – پیشینۀ تحقیق............................................................................................................................... 7
1 – 4 – روش تحقیق................................................................................................................................... 8
1 – 5 – ساختار و محدوده تحقیق........................................................................................................... 8
فصل دوم : مفهوم حکمت ، موعظه ، جدل و کاربرد آنها در قرآن کریم به عنوان شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص)
2 – 1 – معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه ، جدل.............................................................. 10
2 – 1 – 1 – معنی لغوی و اصطلاحی حکمت.................................................................................... 10
2 – 1 – 2 – معنی لغوی و اصطلاحی موعظه..................................................................................... 13
2 – 1 – 3 - معنی لغوی و اصطلاحی جدل....................................................................................... 14
2 – 2 – کاربرد تعابیر مربوط به حکمت ، موعظه ، جدل در قرآن کریم ..................................... 15
2 – 2 – 1 – کاربرد تعبیر حکمت .......................................................................................................... 15
2 – 2 – 2 – کاربرد تعبیر موعظه............................................................................................................ 17
2 – 2 – 3 – کاربرد تعبیر جدل............................................................................................................... 18
2-3 شیوه های پیامبران در ابلاغ پیام الهی در قرآن کریم................................................................. 18
2-3-1 شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص) ................................................................................................... 19
2-3-2 تبیین و تفسیر «حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن» در آیه 125 از سوره نحل 23
فصل سوم : جلوه های حکمت الهی از منظر قرآن و روایات معصومین
3 – 1 – اهمیت حکمت از نظر اعتقادی در قرآن و روایات .............................................................. 28
3 – 1 – 1 – حکمت و توحید................................................................................................................... 28
3 – 1 – 2 – حکمت و نفی از شرک ..................................................................................................... 31
3 – 2 – حکمت در نبوت و شریعت ....................................................................................................... 33
3 – 2 – 1 – حکمت الهی ، هدف بعثت انبیاء ................................................................................... 33
3 – 2 – 2 – حکمت الهی ، اخذ و میثاق با پیامبران ....................................................................... 36
3 – 3 – اعطای حکمت بر صالحین در قرآن کریم ............................................................................. 37
3 – 3 – 1 – لقمان حکیم ........................................................................................................................ 37
3 – 3 – 1 – 1 – برگزیده هایی از سخنان حکمت آمیز لقمان ..................................................... 39
3 – 3 – 2 – حکمت حضرت داود ( ع )................................................................................................ 41
3 – 3 – 2 – 1 – آزمون داود ( ع )........................................................................................................ 43
3 – 3 – 2 – 2 – سخن خداوند با داود ( ع ) و گزیده ای از سخنان آن حضرت..................... 45
3 – 3 – 3 – حضرت عیسی ( ع )......................................................................................................... 47
3 – 3 – 3 – 1 – برگزیده ای از حکمت ها و مواعظ عیسی ( ع )............................................... 49
3 – 3 – 4 – حضرت یحیی ( ع )............................................................................................................ 49
3 – 3 – 5 – حضرت موسی ( ع )........................................................................................................... 51
3 – 4 – بررسی حکمت بر پیامبر ( ص ) مبنی بر اعطای فضل بر او و خاندانش « علیهم السلام » 52
3 – 5 – حکمت و نزول قرآن..................................................................................................................... 55
3 – 6 – حکمت و معاد................................................................................................................................. 58
3 – 7 – حکمت و بی رغبتی به دنیا در قرآن کریم............................................................................ 60
3 – 8 – حکمت و تواضع............................................................................................................................. 62
3 – 9 – تأویل حکمت در قرآن و روایات................................................................................................ 64
3 – 9 – 1 – حکمت حقیقی ، معرفت به اولیاء و ائمه معصومین ( علیهم السلام )................. 64
3 – 9 – 2 – ائمه معصومین ، وارثان علم و حکمت الهی................................................................. 67
3 – 9 – 3 – ائمه معصومین ، معادن حکمت الهی............................................................................. 70
3 – 9 – 4 – ائمه معصومین ، مستودع حکمت الهی......................................................................... 71
3 – 9 – 5 – ائمه معصومین ، دعوت کننده به خداوند با حکمت.................................................. 73
3-10- نتیجه گیری بحث............................................................................................................................. 74
فصل چهارم : جلوه های موعظه از منظر قرآن و روایات معصومین
4 – 1 – مفهوم و اهمیت موعظه............................................................................................................... 78
4 – 2 – موعظه در قرآن کریم................................................................................................................... 80
4 – 3 – موعظۀ اخلاقی............................................................................................................................... 84
4 – 4 – موعظه نفسانی................................................................................................................................ 85
4 – 5 – موعظه پذیری و تکبر................................................................................................................... 86
4 – 6 – تأثیر گذاری موعظه...................................................................................................................... 88
4 – 6- 1 – شروط موعظه و وعظ............................................................................................................ 90
4 – 7 – آداب موعظه کردن ...................................................................................................................... 93
4 – 8 – اقسام موعظه.................................................................................................................................. 94
4 – 8 – 1 – موعظه ناپسند ( ناآگاهانه و شیطانی )........................................................................... 94
4 – 8 – 2- موعظه حسنه ....................................................................................................................... 95
4 – 9 – تفاوت موعظه و حکمت............................................................................................................... 98
4 – 10 – تأویل موعظه حسنه در قرآن و روایات معصومین............................................................ 99
4– 10 – 1 – نصیحت در زیارت جامعه کبیره..................................................................................... 103
4 – 11 – نتیجه گیری بحث...................................................................................................................... 104
فصل پنجم : جلوه های مجادله از منظر قرآن و روایات معصومین
5 – 1 – مفهوم مجادله................................................................................................................................. 108
5 – 2 – انواع مجادله در قرآن و روایات معصومین.............................................................................. 109
5 – 2 – 1 – مجادلۀ اَحسن ..................................................................................................................... 109
5 – 2 – 1 – 1 – مجادله اَحسن در قرآن کریم.................................................................................. 109
5 – 2 – 1 – 2 – مجادله اَحسن در روایات.......................................................................................... 112
5 – 2 – 2 – مجادلۀ غیر اَحسن ............................................................................................................. 114
5 – 2 – 3 – مجادلۀ عالمانه....................................................................................................................... 117
5 – 2 – 4 – مجادلۀ جاهلانه..................................................................................................................... 119
5 – 3 – مجادلۀ اَحسن پیامبران الهی...................................................................................................... 120
5 – 3 – 1 – مجادلۀ انبیاء الهی از دیدگاه قرآن کریم....................................................................... 120
5-4- جلوه های مجادلۀ اَحسن رسول اکرم ( ص ) از دیدگاه قرآن کریم....................................... 122
5 – 4 – 1 – احتجاج آن حضرت در برخورد با یهودیان.................................................................... 122
5 – 4 – 1 – 1 – احتجاج در مورد پسر خدا بودن عزیز پیامبر به زعم یهودیان....................... 122
5 – 4 – 2 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مسیحیان................................................................. 124
5 – 4 – 2 – 1 – احتجاج در مورد شفای جوان بیمار...................................................................... 124
5 – 4 – 2 -2 - احتجاج در مورد مقیاسۀ معجزۀ عیسی ( ع ) با معجزه پیامبر(ص)................ 124
5 – 4 – 2 – 3- پاسخ پیامبر (ص) به مسیحیان در مورد عیسی (ع) و دعوت آنان به مباهله.............. 125
5 – 4 – 3 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مشرکین و ملحدین.............................................. 127
5 – 4 –3 – 1 – احتجاج در شبهۀ حلول الهی در هیاکل و صور.................................................. 127
5 – 4 – 3 –2 – احتجاج در شبهه تعیین و انتخاب پیامبر الهی................................................... 128
5 - 5 – فطری بودن گفتگوی جدلی...................................................................................................... 129
5 - 6 – زمینه های مجادلۀ غیر احسن ( باطل )............................................................................... 132
5 -7 – اهداف مجادله.................................................................................................................................... 135
5- 8 – نتیجه گیری بحث............................................................................................................................ 137
نتیجه گیری کلی ............................................................................................................................................ 139
منابع و ماخذ .................................................................................................................................................... 142
چکیده انگلیسی
.
منبع:
قرآن کریم ، (ترجمه فولادوند ، محمد مهدی) ، دارالقران کریم ، تهران ، 1385.
نهج البلاغه ، حضرت علی (ع) ، (ترجمه و شرح محمد دشتی) ، انتشارات مشهور ، قم،1379ش.
صحیفه سجادیه ، امام سجاد (ع) ، (ترجمه و شرح سید علی نقی فیض الاسلام) ،مرکز نشر و آثار فیض الاسلام، 1369 ه.
مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه ، امام صادق (ع) ، (ترجمه و شرح حسن مصطفوی) ، انتشارات قلم ، 1363ش.
آلوسی ،ش، 1206 ، تفسیر روح المعانی ، اداره الطباعه المنیریه ، مصر.
آمدی ، ع ، 1366 ه.ش ، غررالحکم ، انتشارات دفتر تبلیغات ، قم .
ابن بابویه ، م ، 7119، غایه المرام ،موسسه الاعلمی ، بیروت.
ابن سینا ، ح ، 1403ق ، اشارات و تنبیهات (شرح خواجه نصیر طوسی )، دفتر نشر کتاب.
ابن مکرم ، ا، 1375 ، لسان العرب ، دار بیروت ، للطباعه و النشر ، بیروت ، 1956م ه.
احسائی ، ا ، 1919 م ، شرح زیارت جامعه کبیره ،دارالمفید ، بیروت ، لبنان ، 1420 ه.
استر آبادی ، ض، 1413 ، شرح زیارت جامعه کبیر ،مکتب قرآن.
اسماعیلی یزدی ، ع، 1417 ه ، ینابیع الحکمه ، مولود کعبه.
اصفهانی ، ر، 7120 ، مفردات فی غریب القرآن ، موسسه الاعلمی ، بیروت ،لبنان.
بحرانی ، ک 1404 ق ، شرح نهج البلاغه ( المصباح الکبیر ) ، مطبعه خدمات چاپی 396 تهران ، چاپ دوم.
بحرانی ، ه ، 1415 ق ،تفسیر برهان ،موسسه البعثه ، تهران.
برقی ، ا ، محاسن ، دارالمکتب الإسلامیه ، قم.
تستری ( شوشتری ) ، م ، 1376 ، بهج الصّباغه فی شرح نهج البلاغه ، دار امیر کبیر، 1418ق ، 1997 م .
جعفریان ، ر ، 1377 ه ، تاریخ سیاسی اسلام ، کتابفروشی اسلامی تهران.
جوادی آملی ، 1376 ه ش ، تفسیر موضوعی قرآن کریم ، مرکز نشر إسراء ، 1418 ه ق.
حرّانی ، ا ، 1363 ، تحف العقول ، موسسه نشر اسلامی ، تهران.
حسینی جرجانی ، ا ، 1404ق ، تفسیر شاهی ، منشورات نوید ، تهران.
حسینی همدانی ، م، 1404 ق ، تفسیر انوار درخشان ، کتابفروشی لطفی ، تهران .
حمیری ، ع، 1413 ه ، قرب الاسناد ، مؤسسه آل البیت الاحیاء تراث ، قم .
حویزی ، ع، 1415ق ، تفسیر نور الثقلین ، موسسه اسماعیلیان ، قم .
خویی ، ح ، 1405 ق ، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه ، مکتبه الاسلامیه ، تهران.
رازی ابوالفتح ، ح ، 1408 ه ق ، تفسیر روض الجنان و روح الجنان ، آستان قدس رضوی، مشهد .
رضی ، ه، 1379 ش ، حکمت خسروانی ، انتشارات بهجت ، تهران .
زبیدی ، م ، تاج العروس ، انتشارات دار الفکر ، مدرس و محقق علی سبزی.
سبحانی ، ج ، 1379 ش ، فروغ ابدیت ، دفتر تبلیغات اسلامی ، قم.
سبحانی ، ج ، 1376 ش ، تاریخ اسلام ، دفتر تبلیغات اسلامی ،قم .
شریف رضی ، 1395 ق ، خصائص الأئمه ، دار الکتب الاسلامیه ، تهران .
شریف عاملی ،ا ، 7120، مفردات ، موسسۀ الأعلمی ، بیروت ، لبنان .
شریف عاملی ، ا ، 7120، تفسیر مراه الأنوار ، موسسۀ الأعلمی ، بیروت ، لبنان .
شریف لاهیجی ، م، 1373 ش ، تفسیر شریف لاهیجی ، دفتر نشر داد .
شعرانی ، ا ، 1205، نشر طوبی ، کتابفروشی اسلامی تهران ،خ بوذر جمهری.
شیرازی ، ص ، 1366 ش ، تفسیر صدر المتألهین ، انتشارات بیدار ، قم .
شیرازی ، ص، 1282 ه ، اسفار اربعه ، ایران .
صدوق ، م ،1378 ،عیون اخبار رضا ، انتشارات جهان ، قم .
صدوق ، م ، 1386، علل الشرایع (ترجمه سید محمد جواد ذهنی تهرانی)، انتشارات مومنین ، قم ، چاپ هشتم.
صدوق ،م ، معانی الاخبار ، مؤسسه النشر الاسلامی.
صدوق ، م ، 1403، خصال ، انتشارات جامعه مدرسین ، قم .
صدوق ، م ، من لا یحضر الفقیه ، موسسه نشر اسلامی ، ( تحقیق علی اکبر غفاری)،قم.
صفار قمی ، 7120، بصائر الدرجات ، موسسه الاعلمی ، بیروت .
ضیاء آبادی ، 1375، موعظه ، انتشارات اسلام ،تهران .
طباطبائی ، م ، 1397 ق ، تفسیر المیزان ، دار اکتب الاسلامیه ، تهران.
طبری ، م ، 1362، تاریخ طبری، (ترجمه ابوالقاسم پاینده)اساطیر ، تهران .
طبرسی ، ف ، 1377 ش ، تفسیر جوامع الجامع ، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس مشهد .
طبرسی ، ف ، 1406 ق ، تفسیر مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، دارالمعرفه ، بیروت.
طبرسی ، ف ،1405، احتجاج ، کتابفروشی مرتضوی ،قم .
طریحی ، ف ، 1379، مجمع البحرین ، کتابفروشی بوذر جمهری مصطفوی ، تهران.
طنطاوی جوهری ،م ، 1350 ه، تفسیر الجواهر ،فی تفسیر القرآن الکریم ، چاپ دوم ، مصر.
طوسی ، م ، التبیان فی تفسیر القرآن ، دارلإحیاء التراث العربی ، بیروت.
طیب ، ع ، 1378 ش ، تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن ، انتشارات اسلام ، تهران .
عیاشی ، م ، 1380 ق ، تفسیر عیاشی ، چاپخانه علمیه ، تهران .
فراهیدی ، خ ، 1409، العین ، مؤسسه دارالهجره .
فیض کاشانی ، م ، 1341، محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء ، مکتبه الصدوق ، تهران .
فیض کاشانی ، م ، 1416 ق ، تفسیر صافی ، مکتبه الصدر ،تهران.
قمی ، ع ، 1367 ، ش ، تفسیر علی بن ابراهیم ، موسسه دار کتاب للطباعه و النشر ، قم ، چاپ سوم .
قمی ، ع ، 1416 ه ق ، سفینه البحار ، دارالأسوه للطباعه و النشر .
قمی ، ع ، مفاتیح الجنان ، کتابفروشی محمد حسن علی ، بی تا ، تهران .
قمی مشهدی ، 1366 ه ، کنز الدقائق و بحر الغرائب ، فرهنگ ارشاد اسلامی ، تهران.
کاشانی ، ف ، 1336 ش ، تفسیر منهج الصادقین ، کتابفروشی محمد حسن علمی ، تهران.
کراجکی ، ا، 1410 ه ق ، کنز الفوائد ، دارالذخائر ، چاپ اول ، قم .
کربلائی ، ج ، 1370، انوار ساطعه فی شرح زیارات جامعه ، انتشارات الأعلمی .
کلینی ، م ، 1413، اصول کافی ، دار الاضواء ، بیروت .
کلینی ،م ، 1421 ه 2000 م ، شرح اصول کافی ، ( مولی محمد صالح للمازندرانی مع تعالیق شعرانی) ، انتشارات دار الإحیاء التراث العربی .
گویا ، ع ، 1376، علی ( ع ) و فوج فائزین ، حافظ نوین .
مجلسی ، م ، 1403، بحارالأنوار ، دارالاحیاء التراث العربی ، بیروت.
مجلسی ، م ، 1410 ه.1368 ش ، مرآه العقول ، انتشارات دارالکتب الاسلامی .
مجلسی اول ، م ، شرح لوامع صاحبقرانی ، موسسه نشر اسلامی.
محمدی ری شهری ، م ، 1405، میزان الحکمه ، دارالاسلامیه للطباعه و النشر ، بیروت.
مطهری ، م ، 1374، سیری در نهج البلاغه ، صدرا ، تهران ، قم .
مغنیه ، م ، 1981 م ، فی ضلال نهج البلاغه ، دار العلم للملایین ، بیروت.
مفید ، م ، 1402 ه ، 1982 م ، اختصاص ، انتشارات مکتبه الزهرا ، قم .
مفید ، م ، 1404، امالی ، مؤسسه نشر اسلامی ، قم .
مکارم شیرازی ، ن ، 1374 ش ، تفسیر نمونه ، دارالکتب الاسلامی ، تهران.
منذری ، الترغیب و الترهیب ، دارالفکر ، بیروت ، 1408.
موسوی ، ع ، 1418 ق ، 1992 م ، شرح نهج البلاغه ، دارالرسول و دارالحجه و البیضاء ، بیروت .
میبدی ، ا ، 1331 ه ،تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار ، انتشارات دانشگاه تهران سال 520 ه ق چاپخانه مجلسی .
نوری ، ح، 1409 ، مستدرک الوسائل ، موسسه آل البیت ( ع ) ، قم .
واعظ کاشفی ، ک ، 1317 ه ش ، تفسیر مواهب علیه ( تفسیر حسینی ) کتابفروشی اقبال، تهران .
مقالۀ راه و رسم تبلیغ ، گروهی از فضلای قم ، ( کتابخانه اینترنتی تبیان ) .
.