پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه

تعداد صفحات: 147 فرمت فایل: word کد فایل: 2252
سال: 1384 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: تاریخ
قیمت قدیم:۳۳,۶۰۰ تومان
قیمت: ۲۸,۰۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه

    پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

    رشته تاریخ اسلام

    مقدمه

    الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای  هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.

    سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.

    جایگزینی دین اسلام به جای ادیان و باورهای دیگر در جامعه عربستان و فراگیر شدن آن نیز می تواند مبحثی جالب در حیطه جامعه شناسی دین باشد که هر چند موضوع مستقیم بررسی ما نیست ، اما از آن جاییکه تضاد دینی بهانه اصلی جنگهای موسوم به "ارتداد"

    می باشد بررسی تحولی که دین اسلام از این منظر ایجاد کرد و مقاومت در برابر آن،

     می تواند مقدمه لازمی برای این چالشها باشد که ما نیز به فراخور بحث نیم نگاهی بدان

    داشته ایم.

    همچنین تفسیر و تحلیل این نبردها و تاثیری که در تحکیم مشروعیت حکومت مدینه ایجاد کرد ماده خام خوبی است برای تبیین چگونگی استقرار نظام سیاسی خلافت و بخصوص مباحثی که در پرتو چالشهای جانشینی در حیطه معرفتی اندیشه سیاسی در عالم اسلام  نزد اندیشمندان مسلمان پس از آن پدید آمد؛ و نیز در بازخوانی مجدد این رویدادها می توان تحلیل تاریخی متفاوتی از چگونگی سیر حوادث منتهی به جنگهای رده، چگونگی انجام آنها و نیز نتایج حاصله ارایه داد که نگارنده در اینجا کوشیده است به وسع اندک خویش بدان بپردازد.

    ب) پیشینه موضوع : در خصوص جنگ های ارتداد سوای از منابع عمومی تاریخ اسلام و برخی از کتابهای توصیفی که پیرامون این موضوع مورخان مسلمان نوشته اند  و ما در معرفی منابع آنها را نقل کرده ایم ، منابع متاخری نیز در این خصوص به رشته تحریر درآمده است که برخی به زبان تازی و بعضی به زبان پارسی است ، اینها عمدتا به نقل روایی رویدادها اکتفا کرده و جز چند برداشت خاص فرقه ای از حوادث، جملگی تحلیل یکسانی از چرایی حوادث ارائه نموده اند که ما آنها را در فصل " بررسی ایده های موجود در باب ارتداد" آورده ایم، ماخذ عربی موجود در دسترس ما در خصوص جنگهای ارتداد عبارتند از "  حروب الرده" از محمد احمد باشمیل[1]؛ و " حرکه الرده "[2] از علی العتوم؛ و " حروب الرده" از زاهیه الدجانی[3] و نیز کتابی از محمد حسین هیکل درباره زندگی ابوبکر که در آن به جنگ های ارتداد نیز پرداخته شده است[4] ماخذی که در زبان فارسی بدین موضوع پرداخته اند عبارتند از " تاریخ پیامبران دروغین در صدر اسلام" نوشته دکتر بحریه اوچ اوک که همانطور که از نامش پیداست تنها به مدعیان نبوت جنگهای ارتداد می پردازد، کتاب دیگری که در این خصوص نگاشته شده است " جنگهای ارتداد و بحران جانشینی پیامبر (ص)" نوشته علی غلامی دهقی می باشد که علی رغم بررسی کلی جنگهای ارتداد، در مبحث تحلیلی این جنگها  جز ارایه یک دیدگاه شیعی که آن را نیز بررسی نموده ایم، تنها به ذکر ایده های عنوان شده در دیگر منابع اکتفا کرده است . پایان نامه ای تحت عنوان " ریشه ها و ماهیت رده در یمن" در مقطع کارشناسی ارشد توسط " محمد حسن اللهی زاده" در دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردیده که آن نیز هم همانطور که از نامش پیداست، تنها قلمرو محدود یمن را مورد مطالعه قرار داده است و در باب ارایه دیدگاهی نوین همانند منبع قبل است.

    پرسشها و مفروضات ( تئوری ها): پرسش اصلی ما در این تحقیق این است که دریابیم عامل اصلی ای که موجب پیدایش جنگ های "رده" شده چه بوده است اما در کنار آن پرسشهای فرعی دیگری مانند نحوه و دلیل به خلافت رسیدن ابوبکر و عوامل تثبیت کننده قدرت او ؛ دلایل حمایت قبایل منطقه حجاز از اسلام و عدم ارتداد آنان ؛ چرایی کامیابی اولیه برخی شورشهای ارتداد و پاسخ به چرایی ناکامی نهایی این شورشها را بررسی می نماییم.

    مفروضات ما در این خصوص علاوه بر ایده های موجود مانند ریشه های اقتصادی ارتداد و پرهیز از پرداخت زکات، و نیز رقابت های قبیله ای و مخالفت با سلطه قریشیان بر دو ایده اصلی ، نخست تمایل جامعه عرب به بازگشت به وضع نخستین خویش و مخالفت با سلطه یک دولت مرکزی مقتدر که سلب کننده آزادی آنان است، و نیز تمایل برخی افراد فرصت طلب در بهره جویی از قدرت کاریزمایی قدرت پیامبر و جایگزینی خویشتن با تغییر و تبدیل شکل کاریزما از قبیله و آیین پیامبر به قوم و دین خویش استوار می باشد . که تمامی اینهادر بخش " بررسی و نقد ایده های موجود در باب ارتداد" به تفصیل آمده است .

    ت) چهارچوب نظری این تحقیق بر ایده های موجود در جامعه شناسی تاریخی تحلیل تحول طبقاتی جوامع و نیز جامعه شناسی سیاسی با استفاده از چارچوب تحلیلی ماکس وبر در باب ساخت سیاسی قدرتها و انواع سیادت ها مبتنی می باشد.

    ث) سازماندهی مطالب: در این تحقیق پس از معرفی مختصر منابع به طرح پژوهش در مقدمه پرداخته  آنگاه در فصولی متفاوت، نخست به واژه شناسی مفهوم ارتداد به عنوان یک قضیه دینی و  انواع مختلف آن پرداخته سپس جهت رهیافت به مبحث اصلی زمینه های ایجاد ارتداد، تاریخ تحولات جامعه عربستان را به طور مختصر از منظرهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی ، دینی و فرهنگی پیش و پس از ظهور اسلام تا آستانه مرگ پیامبر و نیز زمینه های به قدرت رسیدن ابوبکر را بررسی نموده و سپس ایده های ارائه شده در خصوص ماهیت و دلیل جنگ رده را بیان و نقد، و در نهایت تحلیل خود را در این خصوص تشریح می نماییم.

    در آخر نیز پس از شرح چگونگی حوادث و رخدادها با بیان نتیجه گیری نهایی خود از این بحث با آوردن منابع و ماخذ مورد استفاده رساله را به پایان می بریم.

    در پایان گفتنی است در دسترسی به منابع تحقیق این رساله که بسیاری از آنها به زبان عربی بوده به واسطه نبود آنها در کتابخانه دانشگاه و حتی بعضاً کتاب فروشی های تهران برای تهیه ، ترجمه و تنظیم آنان با دشواریهای فراوان روبرو بوده ام .

     

    معرفی منابع

     

    منابع مورد استفاده ما در این رساله به چند گروه تقسیم می شوند . نخست منابع فقهی و کلامی که به معانی واژه ارتداد و احکام مربوط به آن پرداخته اند که شامل منابع شیعی و سنی می گردد . گفتنی است این گروه از منابع تنها جهت برداشتی مختصر از موضوع پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته اند .

     

    منابع تاریخی نیز به دو گروه تقسیم می شوند نخست منابعی که مخصوصا در خصوص بحث ارتداد نگاشته شده اند و منابع تاریخ های عمومی که در بررسی و سیر حوادث تاریخی صدر اسلام به بحث ارتداد نیز پرداخته اند. در اینجا به معرفی مختصر برخی از آنها می پردازیم:

    تاریخ طبری: تولد او به سال 224 هجری و مرگش به سال 310 هجری می باشد . کتاب طبری که نام عربی آن " تاریخ الرسل و الامم و الملوک" نام دارد به شرح حوادث تاریخی تا سال 302 هجری قمری پرداخته است . طبری در شرح حوادث تاریخی که بر اساس رخداد اتفاقات به ترتیب سال وقوع آنها می پردازد.  در توضیح رویدادهای خلافت ابوبکر حوادث رده را نیز شرح می دهد . طبری کوشیده است تا رویدادها را از منظر روایت های مختلفی که به او رسیده است نقل نماید. کتاب او در خصوص جنگهای رده دارای ارزشی فراوان است که ما در جابجای حوادث از او نقل کرده ایم.

    تاریخ یعقوبی ( 284 ه ) . تاریخ یعقوبی از زندگی آدم آغاز می شود و تا ایام خلافت " معتمد علی الله" عباسی ادامه می یابد . یعقوبی که تمایلات شیعی دارد در کتاب خود از رسوم و عادات و آداب عرب جاهلی فراوان نام می برد . در شرح حوادث تاریخی او نیز حوادث را به ترتیب توالی تاریخی می آورد. در خصوص جنگهای رده هر چند او به اختصار از آنها می گذرد، اما در خصوص برخی حوادث گزارشهای جالبی ارائه می نماید.

    فتوح البلدان، احمدبن یحیی بن جابر بلاذری (م 279 هجری) کتاب بلاذری از هجرت پیامبر از مکه به مدینه آغاز می شود و تا " فتحهای سند" ادامه می یابد. او از جنگهای رده تحت عنوان " داستان مرتد شدن اعراب در خلافت ابوبکر " یاد می نماید، اما روایات آن را به تفضیل بیان نمی کند، ما در رساله خود برخی روایات متفاوت او را آورده ایم.

    الفتوح، محمدبن علی ابن اعثم کوفی (314هجری) این کتاب از به خلافت رسیدن ابوبکر آغاز و به " ذکر روایات در شهادت حسین بن علی(ع) پایان می یابد. کتاب الفتوح که برخی جنگهای داخلی مسلمین را تحت عنوان فتوح یاد می کند . وی در آغاز کتاب به بحث ارتداد به طور مختصر می پردازد ذکر نوع تقابل و دعوی اشعث بن قیس کندی با ابوبکر موجب ایجاد ایده شیعی بودن ماهیت ارتداد یمن در نزد برخی مورخان متاخر شیعی گردیده است.

    محمد بن عمر واقدی، مغازی، کتاب اصلی واقدی در خصوص جنگ های رده "کتاب الرده" می باشد اما در این کتاب سه جلدی نیز که تا شرح اعزام سپاه اسامه به موته می پردازد، ما در خصوص وفود اعراب و نیز برخی خبرهای مربوط به حضرت علی(ع) و ابوبکر استفاده برده ایم .

    العبر( تاریخ ابن خلدون) : ابن خلدون در تاریخ مفصل خود گزارش های از جنگهای رده در جلد اول کتاب خود ذکر می کند که برگرفته از منابع دیگر می باشد.

    تاریخ کامل، عزالدین ابن اثیر: این کتاب که بیشتر برگرفته از تاریخ طبری است به طور مفصل به ذکر حوادث جنگ های رده می پردازد که تفاوت هایی نیز با تاریخ طبری دارد و به ویژه در خصوص مسیلمه و سجاح اخبار جالبی را نقل می کند.

    تاریخ خلیفه بن خیاط، خلیفه بن خیاط العصفری( م 240 هجری) : این کتاب به شرح حوادث تاریخ اسلام تا سال 232 هجری پرداخته در خصوص جنگ های ارتداد مطالب جالبی دارد . وی در خصوص پیامبران دروغین به " اسود" و " سجاح" اشاره ای نکرده است.

    طبقات الکبری، ابوعبدالله محمد بن سعد (م230ه): این کتاب در شرح حال صحابه پیامبر که در جنگ های رده شرکت داشته اند به ذکر حوادث تاریخی آن نیز می پردازد.

    البدء و التاریخ، مطهربن علی المقدسی ( م 507 ه) : مقدسی در کتاب خویش ضمن پرداختن به سقیفه و چگونگی به خلافت رسیدن ابوبکر به توضیح جنگ های رده می پردازد. ما در رساله خود چند جا از این منبع استفاده برده ایم.

    کتاب الرده، محمدبن عمر و اقدی: همچنین کتاب هایی بوده اند که به طور ویژه به شرح جنگ رده پرداخته بودند اما اکنون نشانی از آنها نیست . در این میان تنها کتاب الرده واقدی از دستخوش باد حوادث ایمن مانده است.

    واقدی در کتاب الرده به شرح مفصل جنگ های رده پرداخته چنانکه به نظر می رسد بسیاری از مورخان بعدی مطالب خودشان را در خصوص جنگ های رده از واقدی گرفته باشند . یکی از ویژگیهای کتاب واقدی نقل اشعاری است که طرفین خطاب به هم خوانده اند.

    و کتاب دیگری در خصوص جنگهای رده نگاشته شده اقتباسی است که خورشید احمد فاروق از کتاب " کلاعی بلنسی" به نام " الاکتفاء فی مغازی المصطفی و الثلاثه الخلفا" که شرح دوران سه خلیفه اول کرده و بخش رده آن را استخراج و به نام " کتاب الرده" چاپ کرده است.

    Abstract

    After the death of the prophet the new - muslim Arabs due to different reasons made revolts and disobediences against the central Government in many areas of the arabian peninsula the suppressing of the revolts was named in history as the "redda" wars. Historians have counted many different reasons for these disobediences such as prevention of paying "Zakat", pretending being a prophet by some persons, Disobedience in Acceptance of "Ghoraish" tribc's sovereignty and the claim of the non-suitability of "abubakr" for replacement of the prophet mohammad (PBUH).

    But this research's effort in addition to the reasons mentioned above is to present an analytic image of the policy of the Arab society during the prophet (PBUH)'s time when the scatterd arab tribes didn't find following it pleasent for themselves and so made revolts for returning to their past situations after the prophet's death.

    In this thesis meanwhile studying the situations of the Arab society from different political, cultural, social and economic views in the threshold of the wars happening, the Basis of "abubakr" 's reaching to the caliphate and the role of the "Redda" wars in stabilization of his power will be considerd too. Also, after explaining the roots of these wars and areas that they happened, the important role of the people who lived in Hejaz in stabilization of islam under command of the "Ghoraish" tribe is brought and then the final analysis of the "Redda" wars is done. 

  • فهرست و منابع پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه

    فهرست:

    عنوان...................................................................................................... صفحه 

    سپاس‌نامه .................................................................................................... ث

    مقدمه ............................................................................................................ 1

    معرفی منابع .................................................................................................. 5

    بخش یکم: مبحث فقهی ارتداد ....................................................................... 9

    بررسی مفاهیم و انواع ارتداد و احکام مربوط به آنها ............................... 9

    تعریف ارتداد .............................................................................................. 9

    انواع ارتداد ............................................................................................... 10

    شرایط احراز ارتداد ................................................................................. 13

    سیر تاریخی ارتداد در اسلام ................................................................... 14

    ارتداد در قرآن ......................................................................................... 17

    ارتداد در حدیث ....................................................................................... 19

    راههای اثبات ارتداد ................................................................................. 21

    موجبات ارتداد ......................................................................................... 22

    مجازاتهای ارتداد ..................................................................................... 24

    بخش دوم: تحولات جامعه عربستان از پیش از اسلام تا مرگ پیامبر

    موقعیت جغرافیایی مناطق درگیر در نبرد ................................................ 30

    وضعیت سیاسی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ...................... 31

    وضعیت اقتصادی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ................... 34

    بافت فرهنگی و دینی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ................ 36

    نتیجه تحلیلی تحولات جامعه عربستان در آستانه‌ی ظهور پیامبر(ص)..... 42

    جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر

    وضعیت جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر .................................... 45

    چگونگی ایمان اعراب و گسترش اسلام در شبه‌جزیره عربی .................. 47

    اشرافیت قریش و آیین اسلام ................................................................... 49

    بخش سوم: مساله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر

    بررسی و نقد دیدگاههای مختلف درباره جانشینی پیامبر ........................ 54

    زمینه‌های ذهنی به قدرت رسیدن ابوبکر ................................................. 59

    زمینه‌های عینی به قدرت رسیدن ابوبکر .................................................... 60

    تدبیرها و ترفندهای ابوبکر در کسب و تحکیم قدرت ............................... 65

    نتیجه‌گیری

    بخش چهارم: ایده‌های انگیزه های ایجاد جنگ های ارتداد

    بررسی و نقد ایده‌های موجود در باب  دلیل جنگ های رده .................... 68

    ماهیت جنگ‌های ارتداد در پرتو الگوی نظری .......................................... 72

    بخش پنجم : جنگ‌های رده در نجد ، بحرین و عمان

    هجوم قبایل پیرامون مدینه ....................................................................... 84

    طلیحه ....................................................................................................... 86

    عقاید و تعالیم طلیحه ................................................................................ 89

    شورش‌های پراکنده پس از سرکوب طلیحه.............................................. 92

    سرکوب قبایل بنی عامر ........................................................................... 92

    نبرد جواء و سرکوب بنی سلیم ................................................................ 93

    نبرد ظفر ................................................................................................... 94

    مسیلمه ..................................................................................................... 95

    عقاید و تعالیم مسیلمه ............................................................................ 100

    سجاح ..................................................................................................... 103

    جدایی مالک بن نویر از سجاع و کشته‌شدنش به دستور خالد .............. 108

    نبرد دباء و سرکوب ارتداد عمان .......................................................... 112

    ارتداد بحرین ......................................................................................... 113

    بخش ششم: جنگ‌های رده در یمن

    چگونگی قیام اسود عنسی و فرجام کار او ........................................... 117

    تعالیم و آموزه‌های دینی اسود عنسی.................................................... 120

    شورش قبس بن عبدیغوث بر سر امارت .............................................. 122

    برگشت مردم حضر موت و کنده از آیین اسلام ................................... 124

    نتیجه نهایی ............................................................................................... 131

    فهرست منابع ........................................................................................... 134

     

     

    منبع:

    طبری ، محمدبن جریر، تاریخ طبری یا تاریخ الرسول و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات اساطیر، جلد چهارم، چاپ پنجم 1375.

    یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم، 1374.

    بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، فتوح البلدان، ترجمه محمد توکل، ]بی جا[: نشر نقره، چاپ اول 1337.

    کوفی، محمد بن علی بن اعثم، الفتوح، ترجمه محمدبن احمد مستوفی هروی، مصحح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ اول 1366.

    واقدی، محمدبن عمر، مغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول 1366.

    ولی الدین عبدالرحمن بن محمدبن خلدون، تاریخ ابن خلدون (العبر و دیوان المبتداء و الخبر فی ایام العرب و العجم والبربر)، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، جلد چهارم، 1363.

    ابن اثیر، عزالدین بن ابی الحسن، تاریخ کامل، برگردان محمد حسین روحانی، تهران: انتشارات اساطیر، جلد سوم، چاپ اول، 1371.

    ابن خیاط العصفری، خلیفه، تاریخ خلیفه بن خیاط، تحقیق مصطفی نجیب فواز و غیره، بیروت: دارالکتب العلمیه، الطبعه الاولی، 1415ه.ق.

    ابن سعد، ابوعبدالله محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، الطبعه الاولی 1410ه

    المقدسی، مطهربن علی، البدأ والتاریخ، ]بی جا[، مکتبه الثقافه الدینیه، ]بی تا[.

    واقدی، محمدبن عمر، کتاب الرده، تحقیق یحیی الجبوری، بیروت: دارالغرب الاسلامی، الطبعه الاولی 1410، ه.ق

    فاروق، خورشید احمد، تاریخ الرده، قاهره: دارالکتاب الاسلامی، الطبعه الثانیه، ]بی تا[.

    ابن کثیر، اسماعیل، البدایه و النهایه، بیروت: دارالفکر، 1398 ه.ق.

    ابن قتیبه الدینوری، عبدالله بن مسلم، الامه و السیاسه، تحقیق علی شیری، قم: منشورات الشریف الرضی، الطبعه الاولی، 1413 ه.ق.

    ابن اثیر، عزالدین بن ابی الحسن، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، بیروت: دارالفکر، 1409ه.ق.

    المسعودی، علی بن الحسین، التنبیه و الاشراف، تحقیق عبدالله اسماعیل الصاوی، قاهره: دارالصاوی، 1357 ه.ق.

    الحموی، شهاب الدین یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ]بی تا[.

    الاصفهانی، ابوالفرج علی بن الحسین، الأغانی، بیروت: داراحیاء التراث العربی، الطبعه الاولی، 1414-1415 ه.ق.

    الذهبی، شمس الدین محمدبن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق عبدالسلام تدمری، بیروت: دارالکتاب العربی، الطبعه الاولی، 1407ه.ق.

    ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر: داراحیاء الکتب العربی، 1385 ه/ 1965م.

    النسایی، احمدبن شعیب، سنن النسایی، بشرح السیوطی، بیروت: دارالکتب العلمیه، الطبعه الاولی، 1416ه.ق.

    البخاری، محمدبن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر، 1414ه.ق.

    کتاب الاصنام، ابومنذر هشام بن محمد کلبی، ترجمه سید محمد رضا جلالی نایینی، [بی جا] ، چاپ تابان، 1348.

    ابوالفداء اسماعیل بن علی ، المختصر فی اخبار البشر ، تحقیق محمود ایوب ، بیروت: دارالکتب علمیه الطبعه الاول ، 1417 ه . ق.

    ابن هشام ، ابو محمد عبد الملک بن هشام بن ایوب الحمیری، السیره النبویه ، لبنان، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی ، 1355.

    ابن خلدون، عبدالرحمن بن خلدون، مقدمه ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم 1366.

    ابن کلبی ، ابی منذر هشام بن محمد بن صایب ؛ جمهره النسب ، تحقیق الدکتور ناجی حسن ، بیروت : عالم الکتب 1407.

    ابوالفداء اسماعیل بن علی ، المختصر فی اخبار البشر ، تحقیق محمود ایوب ، بیروت: دارالکتب علمیه الطبعه الاول ، 1417 ه . ق.

    باشمیل، محمداحمد حروب الرده، ]بی جا[: دارالفکر، 1979.

    العتوم، علی، حرکه الرده، عمان، مکتبه الرساله الحدیثه، 1987.

    الدجانی، زاهیه، حروب الرده، بیروت: لدارالکتاب العربی، الطبعه الاولی 1417ه 1997م.

    هیکل، محمد حسنین، الصدیق ابوبکر، القاهره: دارالمعارف، 1990.

    ابوالفضل ابراهیم، محمد، ایام العرب فی الاسلام، بیروت: دارالجیل، الطبعه الثالثه، 1408ه.ق.

    احمد، سعیدبن سلم، حروب الرده، ]بی جا[: دارالمنار، الطبعه الاولی، 1415ه.ق.

    زمینه تکامل اجتماعی، د.ک. میتروپولسکی و دیگران، ترجمه پرویز بابایی، تهران: مرکز نشر سپهر، چاپ پنجم 1358).

    زمینه جامعه شناسی ، اگ برن و نیم کف، اقتباس امیر حسین آریان پور، تهران: موسسه انتشارات فرانکلین ، چاپ پنجم آذر ماه 1350.

    جعفری، سید حسین، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سید محمد تقی آیت الهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، آذر 1359.

    زرگری نژاد، غلامحسین، تاریخ تحلیلی اسلام، قم:  انجمن معارف اسلامی ایران ، چاپ دوم زمستان 1381.

    شهیدی، سیدجعفر، زندگانی فاطمه زهرا(س) تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ بیست و ششم 1376.

    غلامی، یوسف، پیشوایی فرزند ابوطالب، قم: انجمن معارف اسلامی ، چاپ اول 1381.

    زرگری نژاد، غلامحسین، نهضت امام حسین(ع) و قیام کربلا، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت) چاپ اول پاییز 1383.

    شریعتی، علی، اسلامشناسی مشهد(مجموعه آثار 30) ، تهران: چاپخش، چاپ سوم 1371.

    بشیریه، حسین، آموزش دانش سیاسی ( مبانی علم سیاست نظری و تاسیسی)، تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ سوم 1382.

    زرگری نژاد، غلامحسین، تاریخ صدر اسلام، تهران: انتشارات سمت ، چاپ اول 1378.

    فیاض، علی اکبر، تاریخ اسلام، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ،چاپ پنجم 1372.

    لوبون، گوستاو، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم حسینی ،‌‌ ‌‌[بی جا]، کتاب فروشی اسلامیه ، [بی تا].

    ممتحن، حسینعلی، پژوهشی در تاریخ فرهنگ اسلام و ایران، تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول 1374.

    آرنولد، سرتوماس، تاریخ گسترش اسلام، ترجمه  ابوالفضل عزتی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، دی ماه 1358.

    بارتولد، و.و، kآنآخلیفه و سلطان، ترجمه سیروس ایزدی، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم 1377.

    لمیتون، آن.کی.اس، دولت و حکومت در اسلام، ترجمه و تحقیق سید عباس صالحی و محمد مهدی فقیهی، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج، چاپ اول پاییز 1374.

    روشه، گی، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی ،تهران: نشر نی،
     چاپ پانزدهم 1383.

    غلامی، یوسف بحران جانشینی پیامبر، قم: انجمن معارف اسلامی ایران ، چاپ اول پاییز1380.

    اوچ اوک، بحریه، تاریخ پیامبران دروغین در صدر اسلام، ترجمه دکتر وهاب ولی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، 1364.

    وبر، ماکس، اقتصاد و جامعه، مترجمین عباس منوچهری، مهرداد ترابی نژاد و مصطفی عماد زاده، تهران: انتشارات مولی، چاپ اول ، 1374.

    قادری، حاتم، اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، چاپ اول، بهار 1378.

    آربری، آ.ج، تاریخ اسلام ، پژوهش دانشگاه کمبریج ، زیر نظر پی . ام . هولت و آن. ک. س لمبتون ؛ ترجمه احمد آرام ، تهران : امیر کبیر ، 1378.

     

     

    منابع فقهی

    الامینی، عبدالحسین احمد، الغدیر، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ]بی تا[.

    بجنوردی، السید میرزا حسن ، القواعد الفقهیه، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم 1410 ه ق.

    نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: ستاره، [بی تا]

    ابن ادریس، ابی عبدالله محمد بن ادریس العجلی الحلی، السرائر، ]بی جا[  معارف اسلامیه، [ بی تا]

    فخر المحققین ، ابو طالب محمد بن حسن بن یوسف بن المطهر الحلی، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، قم: اسماعیلیان، 1363.

    منتظری، حسینعلی، رساله توضیح المسائل، قم،]بی تا[،

    ابن فارس، ابی الحسین احمد بن فارس بن زکریا؛ معجم مقاییس اللغه؛ قم: مکتبه الاعلام الاسلامی؛ 1404.

    ابن قدامه ؛ ابن محمد عبدالله بن احمد بن محمود ، المغنی و الشرح الکبیر ، بیروت: دارالفکر، 1404.

    سرحلی، علامه، تحریرالاحکام ،[بی جا] موسسه طوس ، [ بی تا].

    اصفهانی راغب، ابی القاسم الحسین بن محمد ، المفردات فی غریب القرآن، ]بی جا [ دفتر نشر کتاب ، 1404.

    نجفی، شیخ محمد حسن، جواهرالکلام، تهران: اسلامیه، 1362.

    شافعی ، ابی عبدالله محمد ادریس، الام، بیروت: دارالمعرفه،]بی تا[.

    پاشایی، محمد، ارتداد، تهران: انتشارات لوح محفوظ، 1380.

    شهید ثانی، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، قم: بصیرتی، ]بی تا[.

    طوسی، ابن جعفر محمد بن الحسن بن علی ، الخلاف، در السلسله الینابیع الفقهیه]بی تا[.

    کاشف الغطا، شیخ جعفر،کشف الغطا عن مبهمات الشریعه الغرا، اصفهان:مهدوی،[بی تا].

    خمینی، سید روح الله، تحریرالوسیله، قم : اسماعیلیان[بی تا].

    حلی، محقق، ابوالقاسم نجمدالدین جعفر بن الحسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام ،  بیروت : اعلمی، ]بی تا[.

    عوده، عبدالقادر، التشریع الجنایی الاسلام، بیروت: دارالکتاب العربی، [بی تا].

    جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی،[بی تا].

    ولایی، عیسی، ارتداد در اسلام، تهران: نشر نی ، 1380.

    شهید ثانی، زین الدین بن علی بن احمد بن محمدبن جمال الدین بن تقی الدین بن صالح  بن شرف العاملی، الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، تهران: اسلامیه، [بی تا].

    عاملی، محمد بن حسن الحرالعاملی،وسائل الشیعه الی تحصیل الشریعه، [بی جا]، الاسلامیه، 1401.

    کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی فی الفروع، تهران: الاسلامیه، [بی تا].

    صدوق، محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی، من لا یحضره الفقیه، ]بی جا[، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم ]بی تا[.

    شهید اول، شمس الدین محمد بن مکی العاملی، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، قم: جامعه مدرسین، 1414،

    حلی ، علامه، تحریرالحکام، [بی جا] موسسه طوس، [بی تا].

    اردبیلی، سید عبدالکریم، موسوی فقه الحدودو التعزیرات، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1413.

    با سر حسنی، شمس الدین، المبسوط، بیروت: دارالکتاب العلمیه، 1408.

    خوئی، سید ابوالقاسم،مبانی تکلمه المنهاج،نجف اشرف: الآداب، 1976.

     

    دائره المعارف و نشریات

    اردبیلی، سید عبدالکریم موسوی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 13.

    مجله حوزه، ش 41 ، 1369 ش.

    دهخدا ،علی اکبر ،لغت نامه،تهران،سیروس، ]بی تا[.

پروپوزال در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, گزارش سمینار در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, تز دکترا در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, رساله در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, پایان نامه در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, تحقیق در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, مقاله در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه, پروژه دانشجویی درباره پایان نامه زمینه‌ ها و چگونگی جنگ‌ های رِدّه
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت