روش تحقیق سرزمین اندلس

تعداد صفحات: 168 فرمت فایل: word کد فایل: 1251
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: ادبیات فارسی
قیمت قدیم:۳۸,۴۰۰ تومان
قیمت: ۳۲,۰۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه روش تحقیق سرزمین اندلس

    چکیده :

    اندیشه تألیف این موضوع زمانی در فکرم شکل گرفت که احساس نمودم بررسی حرکت و جنبش ادبی زنان اندلس نیاز بیشتری به تحقیق و پژوهش دارد. بنابراین این موضوع یعنی «سروده­های زنان شاعر اندلس» را برای رساله خودانتخاب کردم.

    این رساله شامل بخش­های زیر است:

    - بخش اول شامل شرایط جغرافیایی و تاریخی این سرزمین است.

    - بخش دوم شامل شعر اندلسی، ویژگی­ها وتفاوت­های آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل (وصف، غزل، فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل و...) است.

    - بخش سوم به پنج گفتار اختصاص دارد. در این بخش سعی شد تا جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس، زن و علوم گوناگون، نقش زن در ادبیات اندلس، زن و هنر و نقش زنان اندلس در سیاست رامعرفی کنم.

    -بخش چهارم که مهمترین بخش این تحقیق را دربر می­گیرد به «بررسی سروده­های زنان شاعر اندلس» اختصاص دارد. در این بخش سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بوده­اند معرفی ­کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن می­زیسته­اند، دسته­بندی نمایم.

    در بخش نتیجه­گیری هم به اغراض مختلف شعری از قبیل غزل، مدح، رثا، هجا، فخر، موشح و ... پرداختم.

    از مجموعه شعر زنان اندلس به دست می­آید که بیشتر اشعارشان در زمینه غزل بوده است، که گاهی این غزل­ها عفیف و گاهی غیرعفیف بوده­اند.

    برخی از آن نیز در سرودن مدح به شهرت رسیده­اند. چنانکه می­بینیم تعدادی از این زنان مدح رابه منظور تکسب، و برخی دیگر برای مدح و ستایش امرا و خلفا، و برخی دیگر از این شاعران که کنیز بوده­اند برای آزاد شدن سروده­اند. زنان شاعر اندلس در میدان هجا نیز کمتر از مردان نبوده­اند و هجای گزنده و زشت­تری نسبت به مردان سروده­اند. رثاء، که نوعی نوحه سرایی و گریه­و زاری است یکی دیگر از موضوعات شعری است که زنان اندلس به آن پرداخته، و در آن عواطف و احساسات زنان اندلسی را به تصویر کشیده­اند. برخی از این زنان شاعر به اصل ونسب، زیبایی وخوش خطی خود افتخار کرده و اشعاری در زمینه فخر سروده­اند. آنان در سرودن موشح نیز چون مردان به رقابت پرداخته­اند واشعاری در این خصوص سروده­اند.

    لازم به ذکر است که برخی از زنان شاعر اندلس در عرصه شاعری گوی سبقت رااز مردان ربوده­اند و در بسیاری از فنون شعری به مقام و درجات والایی رسیده­اند که دلالت بر طبع و ذوق فراوان شعری این شاعران دارد.

    مقدمه

    ستایش خداوندی را سزا است که سرانجام خلقت و پایان کارها به اوباز می­گردد. خدا را بر احسان بزرگش، و برهان آشکار، و فراوانی فضل و برآنچه بدان برما منت نهاده است می­ستائیم، ستایشی که حق او را اداء کند، و شکری را که سزاوار او باشد بجا آورد.به پاداش اخروی ما را نزدیک گرداندو موجب فراوان نیکی و احسان او گردد. از خدا یاری می­طلبیم، یاری خواستن کسی که به فضل او امیدوار، و به بخشش او آرزومند، و به دفع زیانش مطمئن و به قدرت او معترف است و به گفتار و کردار پروردگار اعتقاد دارد.

    پس از ثنای پروردگار، انگیزه خودرا از انتخاب این موضوع اختصاراً بیان می­کنم. اندیشه تألیف این موضوع زمانی در فکرم شکل گرفت که احساس نمودم بررسی حرکت و جنبش ادبی زنان اندلس نیاز بیشتری به تحقیق و پژوهش دارد، در نتیجه در پاسخ به ندای درونی و ارضای حس کنجکاوی خویش لازم دیدم که نگاهی به ادبیات این خطه بیندازم، زیرابرخی از مطالب برایم مبهم ومجهول مانده بود بخاطر اینکه آنگونه که شایسته آن است مورد توجه محققان واقع نشده بود، اگرچه آثار برخی از این زنان شاعر در کتابهایی که به آثار منثور و منظوم زنان اختصاص دارد آمده است، اما شعر زنان اندلسی به شکل خاص و جامع جمع­آوری نشده بود. معرفی سی تن از زنان شاعر وادیبی که در اعصار مختلف اندلس می­زیسته­اند مرا به سوی این موضوع یعنی «سروده­های زنان شاعر اندلس» سوق دادو در درونم شوق و اشتیاقی برای تحقیقی بوجودآورد و نظرم را بر این موضوع متمرکز کرد که در این رهگذر اشعار و آثار پراکنده آنان در کتاب­های گوناگون، دریچه­ای بود که من از درون آن توانستم تا حدی سیماو سیرت آنان را مشاهده و بررسی کنم. شیوه تحقیق من متکی بر بررسی متون و کتابهای تاریخی بوده که در کتابخانه­های بزرگ ایران موجود بوده است.

    قبل از پرداختن به موضوع «سروده­های زنان شاعر اندلس» لازم بود که نگاهی گذرا به تاریخچه این سرزمین داشته باشم، و اندلس رااز نظر جغرافیایی و تاریخی معرفی کنم. بنابراین تحقیق موردنظر از بخشها و گفتارهای زیر تشکیل شده است:

    - بخش اول شامل شرایط جغرافیایی وتاریخی این سرزمین است.

    - بخش دوم شامل شعر اندلسی، ویژگی­ها و تفاوت­های آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل  (وصف، غزل فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل) می­باشد.

    -بخش سوم به پنج گفتار اختصاص دارد. در این بخش سعی شد تا جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس، زن و علوم گوناگون، نقش زن در ادبیات اندلس، زن و هنر و نقش زنان اندلس در سیاست را معرفی کنم.

    - بخش چهارم که مهمترین بخش این تحقیق را دربر می­گیرد به «بررسی سروده­های زنان شاعر اندلس» اختصاص دارد. در این بخش سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بوده­اند معرفی کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن می­زیسته­اند، دسته­بندی نمایم.

    لازم به ذکر است که سال ولادت برخی از شاعران مشخص نبوده و منابع تاریخی در مورد اینکه این شاعران در چه قرنی می­زیسته­اند مطلبی ذکر نکرده­اند، برای دسته­بندی این شاعران از شواهد و قرائنی استفاده شده تامشخص شود آنان در چه قرنی می­زیسته­اند، و سپس آنها را دسته­بندی نمودم. شماری از این شاعران در شعرشان به سن خود اشاره کرده­اند، و برخی دیگر را با توجه به اشاره­ای که به خلفاء و امراء و یا صاحبان خود داشته­اند سال آنها شناسایی شد.

    این زنان در بسیاری از فنون شعری که نمونه­هایی از آن باقی است، شعر سروده­اند. و مانند مردان در اغراض مختلف چون غزل، مدح، رثاء، فخر، اعتذار، شکوه و موشح و... شرکت نموده­اند. و از این طریق احساسات خودرا نشان داده­اند و من این اغراض را در بخش نتیجه­گیری ذکر کردم.

    در بررسی سروده­های زنان اندلس با استفاده از منابع موجود که اشعار این زنان را به شکل پراکنده آورده­اند ابتدا این اشعار را هرچه که بود جمع­آوری نمودم و در هر مورد معنی کلی ابیات را پیش ازآنها آورده‌ام.( از ترجمه برخی ابیات به علت غیراخلاقی بودن پرهیز کردم)، اگر اختلافی در روایت شعرها بوده در پاورقی به آن اشاره نمودم.درباره شاعرانی که شعر بیشتری داشته­اند و ویژگی­های خاصی در شعر ایشان دیده می­شد به بخشی از این ویژگی­ها در پایان اشعارشان اشاره کردم.

    نکته­ای که درپایان سخنم ضروری می­دانم این است که در تهیه و نگارش این رساله علاوه بر محدود بودن، پراکنده بودن آثار این شاعران است که بازحمت زیادو در حد توان آنها را از لابه لای کتاب­ها استخراج نمودم.

    امیدوارم آنچه را که بازحمت و تلاش زیاد تهیه کردم مورد توجه اساتید محترم و مورد استفاده دانشجویان و علاقه­مندان قرار گیرد.ودر این رهگذر پذیرای صمیمانه راهنمائیها و تذکرات اساتید محترم هستم. باشد که به سهم خود در راه شناساندن بخشی از فرهنگ پربار جهان اسلام وصاحبان آنها قدمی هرچند کوچک برداشته باشم.

     

    بخش اول: موقعیت جغرافیایی و تاریخی سرزمین اندلس

    گفتار اول:

    1-1- واژه ی اندلس

    عرب واژه‌ی «اسپانیا» را برای شبه جزیره ای که به این نام معروف است به کار نمی برد ،‌بلکه به تمام سرزمینی که اسپانیا و پرتغال کنونی را در بر می گرفت، اطلاق می کردند. (حمیری، 1937، 1)

    در مورد پیشینه ی واژه‌ی «اندلس» اقوال مختلفی وجود دارد. برخی می گویند: واژه‌ی اندلس از کلمه «انلوشیا» گرفته شده که اصل آن «فانلوشیا» بوده و به فندان ها نسبت داده شده است. (عسلی2،1408/239) بعضی دیگر می گویند واژه‌ی اندلس از نام  یکی از نوادگان حضرت نوح موسوم به «اندلس بن یافث بن نوح»‌ گرفته شده است. (ابن اثیر، 1414، 3/205)

    هم چنین در برخی از روایتهای عربی آمده است که اسپانیا از نام یکی از پادشاهان روم موسوم به «اشبان بن طیطش» گرفته شده است. این پادشاه به یاری افریقاییان بر اندلس غلبه یافت و از آن پس آنجا را «اشبانیه»  خواندند. اما یهودیان اندلس معتقدند که این واژه (اشبانیه) از نام مردی بنام «اشبانس» که در این شهر به صلیب کشیده شد، گرفته شده است. (مقری،‌1968، 1/69؛ ابن  اثیر ، 1414، 3/205)

    ابن خلدون معتقد است که عرب ها این ناحیه (اندلس) را «اندلوش» می‌‌نامند، (ابن خلدون، 1413، 4/140)

    ولی قول صحیح آنست که واژه‌ی اندلس از واژه‌ی وندال گرفته شده است که از نژاد ژرمن یا اسلاو می باشند و در اوایل سده‌ی پنجم (م) ، پس از تجزیه امپراطوری روم غربی مدتی در شبه جزیره ایبریا زندگی می‌کرده اند. (بستانی، بیتا، 471)

    در مجموع می توان گفت: اعراب آن را اندلس[1] و یونانیها آن را ایبریا[2]  و رومیها آن را اسپانیا[3] می نامیدند. (ابن جلجل،‌1349، 1؛ کولان، 1980، 17)

     

    2-1 جغرافیای اندلس

    اندلس، از نظر موقعیت جغرافیایی، در جنوب غربی اروپا واقع شده است، که امروزه از بزرگترین استان های اسپانیا به شمار می آید. اندلس در جنوب کشور اسپانیا با وسعت 87570 کیلومتر مربع قرار گرفته است. در سال 1833 میلادی از نظر تقسیمات کشوری به 8 شهرستان: به نامهای ألمریا ( آلمریا- المریه) ، گرانادا ( غرناطه)، جیان ، مالاگا ( مالقه) ، قادس، کورذووا ( قرطبه) ، ولبه و إشبیلیه تقسیم شده و در گذشته پایتخت آن إشبیلیه بوده است ( حجی، 1997، 35-36؛ لوکاس، بیتا، 1/367)

    برخی از جغرافیا نویسان مسلمان، اندلس را در ضلع غربی اقلیم[4] چهارم دانسته اند و برخی دیگر آن را از اقلیم پنجم به شمار آورده اند. اما به گفته ی صاعد اندلسی « بیشتر اندلس دراقلیم پنجم و بخش جنوبی آن را در اقلیم چهارم قرار گرفته است». ( مقری ، 1968، 1/129؛ صاعد، 1912، 63)

     

    [1]  - Andalousia

    [2] - Iberie

    [3] - Hispania

    4-اقلیم: «بخشی از زمین است. مردم اندلس هر قریه کبیره جامعه را القلیم خوانند و آنگاه که اندلسی گوید من از مردم فلان اقلیم باشم مرا داوبلده یارستاقی ( روستا ) است. » ( دهخدا، بیتا، 2/3127)

  • فهرست و منابع روش تحقیق سرزمین اندلس

    فهرست:

    بخش اول :

    موقعیت جغرافیایی و تاریخی سرزمین اندلس

    1-1 واژه‌ی اندلس ................................................................................................ 5-4

    2-1 جغرافیای اندلس ............................................................................................... 5

    3-1 نگرشی کوتاه به تاریخ اندلس ......................................................................... 8-7

    4-1 فتح اندلس به دست مسلمین .............................................................................. 8

    بخش دوم

    1-2 شعراندلس ...................................................................................................... 12

    2-2 مراحل شعر اندلس .......................................................................................... 13

    3-2 ویژگی‌های شعر اندلسی................................................................................... 17

    4-2 مضامین شعری در اندلس ................................................................................ 20

    5-2 موشح و زجل ................................................................................................. 26

    6-2 زجل در ادب اندلسی....................................................................................... 29

    بخش سوم

    1-3 جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس .......................................................... 31

    2-3 زن و علوم گوناگون ........................................................................................ 32

    3-3 نقش زنان در ادبیات اندلس ............................................................................. 38

    4-3 زن و هنر ....................................................................................................... 41

    5-3 نقش زنان اندلس در سیاست ............................................................................ 45

    بخش چهارم :

    مشهورترین زنان شاعر اندلس

    1-4 شاعر قرن دوم

    حسانه التمیمیه ........................................................................................................ 49

    2-4 شاعران قرن‌های سوم و چهارم ......................................................................... 55

    قمر ........................................................................................................................ 56

    عائشه بنت احمد القرطبیه ......................................................................................... 58

    حفصه بنت حمدون الحجاریه ................................................................................... 61

    أنس القلوب ........................................................................................................... 63

    مریم بنت یعقوب الأنصاریه ...................................................................................... 67

    3-4 شاعران قرن پنجم ........................................................................................... 70

    الغسانیه البجانیه ....................................................................................................... 71

    زینت المریه ............................................................................................................ 74

    اعتماد الرمیکیه ........................................................................................................ 75

    بشینه بنت المعتمد ................................................................................................... 78

    العبادیه ................................................................................................................... 84

    غایه المنی .............................................................................................................. 86

    ام الکرام بنت المعتصم بن صمادح ............................................................................ 88

    أمه العزیز................................................................................................................. 90

    صفیه بنت عبدالله الرّیی............................................................................................. 92

    ام العلا بنت یوسف ................................................................................................. 93

    ولاده بنت المستکفی................................................................................................. 96

    مهجه بنت التیانی القرطبیه ...................................................................................... 104

    عتبه ..................................................................................................................... 105

    4-4 شاعران قرن ششم و هفتم .............................................................................. 106

    حفصه بنت الحاج الرکونیه ..................................................................................... 107

    حمده بنت زیاد بن بقی العوفی .............................................................................. 118

    نزهون بنت القلاعی غرناطیه ................................................................................... 122

    شلبیه الأندلسیه ...................................................................................................... 129

    هندکنیز أبی محمد عبدالله بن مسلمه الشاطبی .......................................................... 132

    أسماء العامریه ...................................................................................................... 133

    أم الهناء بنت القاضی ............................................................................................. 134

    قسمونه بنت اسماعیل الیهودی ................................................................................ 135

    ام السعد بنت عصام الحمیری ................................................................................. 137

    سلمی بنت القراطیسی ........................................................................................... 138

    کلید تمرکز زنان شاعر اندلس ................................................................................. 140

    نتیجه گیری........................................................................................................... 142

    فهرست منابع و مآخذ ........................................................................................... 148

    چکیده عربی ........................................................................................................ 156

    چکیده انگلیسی..................................................................................................... 157

     

    .

    منبع:

     کریم

    ابن أبار ،ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، التکلمه لکتاب الصله ، تحقیق : د . عبدالسلام هراش ، 1415 ه /1995 م ، بیروت لبنان .

    ابن أبار، ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، الحله السیراء ، تحقیق : حسین مؤنس ، 1985 م ، ط : 2 ، دارالمعارف .

    ابن أبار، ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، المقتضب من کتاب تحفه القادم ، تحقیق: ابراهیم أبیاری  ، 1410 ه /1989 م ، ط : 3 ، قاهره بیروت .

    ابن أثیر ، عزالدین ابی الحسن علی بن ابی الکرام  ، الکامل فی التاریخ  ، تحقیق : مکتب التراث ، 1414 ه / 1994 م ، ط : 1 ، بیروت لبنان .

    ابن بسام ، ابی الحسن علی ، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره ، تحقیق : د . احسان عباس ، 1417 ه / 1997 م ، بیروت لبنان .

    ابن بشکوال  ، الصله ، تحقیق : ابراهیم أبیاری ، بیتا  ، قاهره بیروت .

    ابن جلجل ، سلیمان بن حسان  ، طبقات الأطباء والحکماء  ، 1349 ش ، ترجمه : محمد کاظم امام  ، تهران : دانشگاه تهران .

    ابن حزم اندلسی ، طوق الحمامه فی الألفه و الألاّف  ، تحقیق : د . احسان عباس ، 1993  م ، ط : 1  .

    ابن خطیب ، لسان الدین  ، الاحاطه فی أخبار غرناطه  ،  تحقیق :محمد عبدالله عنان ، 1393 ه / 1973 م ، ط : 1 ،  قاهره مکتبه الخانجی .

    ابن خطیب ، لسان الدین  ، أعمال الأعلام فیمن بویع قبل الاحتلام من ملوک الاسلام ، تحقیق : کسروی حسن ، بیروت لبنان : دارالکتب العلمیه .

    ابن خلدون ، عبدالرحمن ، العبر، 1413 ه / 1992 م ، بیروت لبنان : دارالکتب العلمیه .

    ابن خلدون ، عبدالرحمن ، مقدمۀ ابن خلدون 1375، ترجمه : محمد پروین گنابادی و عبدالمحمد آیتی ، چاپ : 8 ، تهران : انتشارات علمی وفرهنگی .

    ابن دحیه  ، المطرب من أشعار اهل المغرب ،تحقیق : ابراهیم أبیاری و د . حامد عبدالمجید و د . احمد احمد بدوی ، بیتا  ، دارالعلم .

    ابن زیدون ، ابی الولید احمد بن عبدالله ، دیوان ابن زیدون ، تحقیق : محمد سید کیلانی و کرم البستانی ، 1956 م و 1975 م ، ط : 2 ،  بیروت : دارصادر .

    ابن سعید مغربی ،المغرب فی حلی المغرب تحقیق : د . شوقی ضیف ، 1955 م ، ط : 3 ، دارالمعارف .

    ابن سناء الملک ، قاضی السعید أبی القاسم هبه الله بن جعفر ، دارالطراز فی عمل الموشحات ، تحقیق : د . جودت رکابی  ، 1397 ه / 1977 م ، ط : 2 ، دمشق دارالفکر.

    ابن شریفه  ، محمد ، البسطی آخرشعراء الأندلسی ، 1985 م  ، ط : 1 ، بیروت‌ لبنان .

    ابن عذاری ، ابوالعباس ، البیان المغرب فی أخبارملوک الأندلس والمغرب ،1930 م .

    ابن قوطیه ، ابوبکرمحمد بن عمر ، تاریخ فتح اندلس ، 1378 ، ترجمه : حمیدرضا شیخی ، چاپ 2 ، مشهد : آستان قدس رضوی .

    ابن منظور ، لسان العرب  ، 1408 ه /1988 م ، ط : 1 ، داراحیاء التراث العربی .

    اصطخری  ، ابوالحسن ابراهیم ، مسالک وممالک  ، 1368،  چاپ : 3 ، انتشارات علمی وفرهنگی .

    ابی العزم ، سید جمال الدین محمدالحسن بک ، معجم الأدیبات الشواعر ، تحقیق : احمد یوسف دقاق ، 1416 ه /1996 م ،  ط : 1 ، دمشق : دارالثقافه العربیه .

    اسلامی زاد ، حمید ، اسپانیا ، 1375، دفترمطالعات سیاسی و بین­المللی .

    باهلی ، امام أبی نصر ، دیوان ذی الرُّمه ،  تحقیق : د . واضح الصمد  ، 1417 ه / 1997 م ، ط : 1 ،  بیروت : دارالجبل .

    برقوتی ، عبدالرحمن ، دیوان المتنبی ، 1348 ه /1930 م .

    بروفنسال ، لیفی ، الاسلام فی المغرب والأندلس ، 1983 م ، ترجمه : محمد عبدالعزیز سالم و محمد صلاح الدین حلمی ، قاهره : دارنهفته مصر .

    بستانی ، پطرس ، أدباء العرب فی الأندلس و عصرالإنبعاث ، 1988 م ، بیروت : دارالجیل .

    بستانی ، پطرس ، دائره المعارف قاموس عام لکل فن ومطلب ، بیتا ،  بیروت لبنان :  دارالمعرفه  .

    ترجانی زاده ، احمد ، تاریخ ادبیات عرب ازدوره جاهلیت تا عصرحاضر ، 1348 ، چاپ : 1 ، انتشارات شمس .

    تنیر  ، الشاعرات من النساء اعلام و طوائف  ، 1408 ه /1988 م ، ط : 1 ، دمشق سوریه : دارالکتاب العربی .

    جنثالت بالنثیا ، آنخل  ، تاریخ الفکرالأندلسی ، 1955 م  ، ترجمه اسپانیایی : حسین مؤنس ، ط : 1 ، قاهره ، مکتبه النهضه المصریه .

    جوادی ، غلامرضا ، موسیقی ایران ازآغاز تا امروز ، 1380 ، انتشارات همشهری .

    جومیث ، امیلیو جارثیا ، الشعر الأندلسی ، ترجمه اسپانیایی : حسین مؤنس ، 1425 ه /2005 م ، ط : 2 ، قاهره دارالرشاد .

    جیّوسی ، سلمی خضراء ، الحضاره العربیه الاسلامیه فی الأندلس ، 1999 م ، ط : 2 ، بیروت .

    حجّی ، عبدالرحمن علی ، التاریخ الأندلسی من الفتح الاسلامی حتی سقوط غرناطه ، 1418 ه /1997 م ، ط : 5 ، دمشق : دارالعلم .

    حلو ، سلیم ، الموشحات الأندلسیه نشأتها و تطورها ، تحقیق : احسان عباس ، 1965 م ، ط : 1 ، بیروت : دارمکتبه الحیاه .

    حموی ، شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله ، معجم الأدباء ارشادالأریب إلی معرفه الأدیب ، تحقیق : د . عمرفاروق ، 1420 ه / 1999 م ، ط : 1 ، بیروت لبنان ، مؤسسه المعارف .

    حمیدی ، جذوه المقتبس فی تاریخ علماء الأندلس ،  تحقیق : ابراهیم أبیاری ، 1410 ه/ 1989 م ، ط : 2 ، قاهره بیروت : دارالکتاب .

    حمیری ، ابی عبدالله محمد بن عبدالله بن عبدالمنعم ، الروض المعطار فی خبرالأقطار ،  تحقیق :  د . احسان عباس ، 1984 م ، ط : 2 ، مکتبه لبنان  .

    حمیری ، ابی عبدالله محمد بن عبدالله بن عبدالمنعم ، صفه الجزیره الأندلس ، 1937 م ، قاهره  .

    خلیل جمعه ، احمد ، نساء من الأندلس ، 1421 ه / 2000 م ، ط : 1 ، یمامه دمشق بیروت .

    دایه ، محمد رضوان ، تاریخ النقد الأدبی فی الأندلس ، 1401 ه / 1981 م ، ط : 2 ، مؤسسه الرساله .

    دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن  ، 1378 ، ترجمه : ابوطالب صارمی  ، ابوالقاسم پاینده و ابوالقاسم طاهری ، چاپ : 6 ، تهران .

    دوزی  ، رینهرت ، المسلمون فی الأندلس  ، 1998 م  ، ترجمه : حسن حبشی ، الهیئه المصریه العامه للکتاب .

    دهخدا  ، علی اکبر ، لغت نامه  ، بیتا ، چاپ : 2 ، دانشگاه تهران .

    دینوری ، ابی محمد عبدالله بن مسلم ابن قتیبه ، الإمامه والسیاسه ، تحقیق : د . طه محمد الزّینی ، 1387 ه / 1967 م ،  ، مؤسسه الحلبی .

    رافعی ، مصطفی صادق  ، تاریخ آداب العرب ، 1425 ه / 2005 م ، بیروت ، دارالکتاب العربی .

    رکابی ، جودت ، فی الأدب الأندلسی ،  1960 م ، قاهره : دارالمعارف .

    زرکلی ، خیرالدین  ، الأعلام ، 1415 ه / 1995 م ، بیروت لبنان : دارالعلم  .

    ژوزف ، ماک کاپ ، عظمت مسلمین دراسپانیا ، 1326 خ /1935 م ، ترجمه : ابوالقاسم فیضی ، اصفهان .

    سلیمان علی ، ساعی  ، المرأه فی الشعرالأندلسی عصرالطوائف ،1426 ه / 2006 م ، ط : 1 ، مکتبه الثقافه الدینیه .

    سیوطی ، جلال الدین ، نزهه الجلساء فی أشعارالنساء ، تحقیق : د . صلاح الدین المنجد  ، 1978 م ، ط : 2 ، بیروت لبنان  : دارالکتاب الجدید .

    شامی ، یحیی ، موسوعه شعراء العرب ، 1999 م  ، ط : 1 ، بیروت : دارالفکر العربی.

    شراد ، محمد ، موسوعه نساء شاعرات ، تحقیق : حیدرکامل ،  2006 م ، ط : 1 ، بیروت ، دارو مکتبه الهلال .

    شکعه ، مصطفی ، الأدب الأندلس موضوعاته وفنونه  ، 1995 م، ط : 8 ، دارالعلم  .

    صاعد اندلسی ، قاضی ابی القاسم صاعدبن احمد بن صاعد ، طبقات الأمم ، 1912 ، بیروت .

    صفدی ، صلاح الدین خلیل بن ایبک ، الوافی بالوفیات  ، تحقیق : احمد الأرنا و وط ترکی مصطفی  ، 1420 ه /2000 م  ، ط : 1 ، بیروت لبنان : داراحیاء التراث العربی .

    ضبّی ، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الأندلس ، تحقیق : ابراهیم أبیاری ، 1410 ه/ 1989 م ، ط : 1 ، قاهره بیروت : دارالکتاب .

    ضیف ، احمد ، بلاغه العرب فی الاندلس ، 1342 ه /1924 م ، ط : 1 ، مصر .

    ضیف ، شوقی ، تاریخ الادب العربی عصرالدول والامارات الاندلس، 414 ه /1994 م.

    ضیف ، شوقی ، الشعر و طوابعه الشعبیه علی مرالعصور ، بیتا : مصر: دارالمعارف .

    ضیف ، شوقی ، الفن ومذاهبه فی الشعرالعربی ، بیتا ، ط : 12 ، مصر : دارالمعارف .

    عاصی ، حسن ، المنهج فی تاریخ العلوم عندالعرب ، 1412 ه /1992 م ، ط : 2 ، دارالمواسم .

    عبادی ، احمدمختار  ، فی تاریخ المغرب والاندلس  ، 1903 م  ، بیروت لبنان : دارالنهضه العربیه .

    عباس ، احسان  ، تاریخ الأدب الأندلسی عصر سیاده قرطبه  ، 1985 م ، ط : 7 ، بیروت لبنان ؛ دارالثقافه .

    عتیق ، عبدالعزیز  ، الأدب العربی فی الأندلس ، 1976 م ، ط : 2 ، بیروت : دارالنهضه العربیه .

    عریس  ، محمد  ، موسوعه شعراء العصر الأندلسی ، 2005 م  ، ط : 1 ، بیروت لبنان : دارالیوسف .

    عسلی ، بسام ، فن الحرب الاسلامی فی عهودالخلفاء الراشدین و الامویین  ، 1408 ه /1988 م ،  دارالفکر .

    عسقلانی ، احمدبن علی ابن حجر ، الإصابه فی تمییزالصحابه ، تحقیق : احمد عبدالموجود ، 1415 ه /1995 م ، ط : 1 ، بیروت لبنان  .

    عنان  ، محمد عبدالله  ، دوله الاسلام فی الأندلس ، 1417 ه /1997 م، ط :، قاهره ، مکتبه الخانجی  .

    فاخوری ، حنا  ، تاریخ الأدب العربی  ، 1383 ، ط : 3 ، طهران  ، انتشارات توس .

    فاخوری ، حنا  ، الجامع فی تاریخ الأدب العربی ، 1995م ، ط : 2 ، بیروت: دارالجیل . 

    فاخوری ، حنا  ، الموجز فی الأدب العربی وتاریخه ، 1411 ه /1991 م ، ط : 2 ، بیروت : دارالجیل .

    فروخ ، عمر ، تاریخ الأدب العربی ، بیتا ، دارالعلم .

    فوّاز ، زینب بنت علی بن حسین ، معجم  أعلام النساء المسمی الدرّ المنثور فی طبقات ربّات الخُدور ، تحقیق : منی محمد زیاد الخراط ، 1421 ه /2000 م ، ط : 1 ، مکتبه التوبه .

    قیروانی ، ابی علی الحسن بن رشیق ، العمده فی محاسن الشعر و آدابه و نقده ، 1416 ه /1996 م ، ط : 1 ، دارو مکتبه الهلال .

    کالمت ، تاریخ اسپانیا ، 1368 ، ترجمه : امیرمعزی ( حسام الدوله )  ، چاپ : آشنا .

    کتبی ، محمدبن شاکر ، فوات الوفیات ، تحقیق : احسان عباس ، بیتا ، بیروت : دارصادر .

    کحاله ، عمررضا  ، أعلام النساء فی عالمی العرب والاسلام  ، 1378 ه /1959 م ، ط : 2 ، دمشق .

    کولان ، ج . س  ، الأندلس  ، 1980 م ، ط : 1 ، قاهره بیروت : دارالکتاب .

    لوکاس ، هنری ، تاریخ تمدن ازکهن­ترین روزگارتا سده ما ، بیتا ، ترجمه : عبدالحسین آذرنگ  ، چاپ 4 .

    لوبون ، گوستاو ، تمدن اسلام وغرب  ، 1334 ش ،  ترجمه : سیدمحمد تقی فخرداعی گیلانی  ، چاپ : 4  ، بنگاه مطبوعاتی علی اکبر علمی .

    مدرس ، محمد علی ، ریحانه الأدب ، بیتا ، چاپ : 2

    مراکشی ، عبدالواحد ، المعجب فی تلخیص أخبار المغرب ، بیتا ، دارالکتاب دارلبیضاء .

    مریدن ودیگران ، عزیزه ، موسوعه العربیه ، 1998 م ، ط : 1 .

    مقری، شیخ احمدبن محمد، نفح الطیب من غضن الأندلس الرّطیب، تحقیق: احسان عباس و محمد محیی الدین عبدالحمید. 1388ه/1947م و1968 م، ط:1، بیروت: دارصادر.

    مصطفی ، قیصر ، حول الأدب الأندلسی ، بیروت لبنان ، مؤسسه الأشرف .

    مؤنس ، حسین  ، موسوعه تاریخ الأندلس تاریخ و فکر وحضاره و تراث  ، 526 ش  ، مکتبه الثقافه الدینیه .

    مؤلّف مجهول ، اخبارمجموعه فی فتح الأندلس ، 1867 م .

    موشحات اندلسیه ، 1949 ، مکتبه صادر بیروت .

    نفیسی ( ناظم الأطباء ) ، علی اکبر ، فرهنگ نفیسی ، 1343 ، انتشارات کتابفروشی خیام.

    هواری ، صلاح الدین ، احلی قصائدالغزل مختارات من غزل العصر الأندلسی ، 2003 م ، ط : الأخیره ، دارالبحار دارالتیسر .

    هیکل ، احمد ، الأدب الأندلسی من الفتح الی سقوط الخلافه ، 1979 م ، دارالمعارف .

    ar, wikipedia . org

    .

پروپوزال در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, گزارش سمینار در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, تز دکترا در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, رساله در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, پایان نامه در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, تحقیق در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, مقاله در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, پروژه دانشجویی در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, تحقیق دانشجویی در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, مقاله دانشجویی در مورد روش تحقیق سرزمین اندلس, پروژه دانشجویی درباره روش تحقیق سرزمین اندلس
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت