پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان

تعداد صفحات: 172 فرمت فایل: word کد فایل: 1609
سال: 1388 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: جغرافیا و برنامه ریزی شهری
قیمت قدیم:۳۸,۴۰۰ تومان
قیمت: ۳۲,۰۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان

    پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد ( M.A)

    گرایش : جغرافیای سیاسی

    فصل اول

     

    کلیات تحقیق

     

    وَجَعلنا مِنَ الماء کُلّ شَیء حَیّ.( همه چیز را از آب زنده کردیم). (قرآن کریم، سوره ی انبیا،         آیه ی31 ).                                          

    آب مایه ی حیات است. آب همراه با هوا وخاک سه عامل اصلی ادامه ی حیات انسان وهمه ی موجودات زنده ی دیگر در زمین است.ونقش مهم وزیر بنایی در پیشرفت هر جامعه بازی می کند.باوجودی که71 در صد از مساحت 510 میلیون کیلومتر مربعی کره ی زمین را آب فرا گرفته ولی تنها 3 در صد آن آب شیرین می باشد، که ازاین مقدار هم 2/6 درصد به شکل بخار آب در جو ودر یخچالهای قطبی متراکم است. فقط 4/0 درصد از آبهای شیرین دنیا قابل استفاده می باشد. واین منابع اندک نیز در طول هزاران سال گذشته ثابت بوده، درحالی که با افزایش جمعیت وبالا رفتن استاندارد زندگی ،رشد اقتصادی وپیشرفت های صنعتی وتوسعه ی کشاورزی ،مصرف آب افزایش یافته واین امر به کاهش سرانه آب منجر شده است. وتقاضا برای آب هر سال 3/2 درصد افزایش می یابد.  طبق سومین گزارش سازمان ملل متحد درباره ی منابع آبی سیاره ی زمین که دوازدهم مارس 2009 انتشار یافت؛ هر سال 80 میلیون نفر بر جمعیت جهان افزوده می شود ونیاز به آب 64 میلیارد متر مکعب افزایش
    می یابد.(www.radiofarda.com  (                                                                                   

    در واقع آب که در گذشته ای نه چندان دور نعمتی رایگان وپایان ناپذیر به شمار می آمد، ولی امروزه به کالایی کمیاب وروبه زوال تبدیل شده ومخاطرات ناشی از آن در آینده بیشتر هم خواهد بود.

    بر پایه ی آمار بین المللی ، در سال 2030 میلادی ( حدود 20 سال دیگر )، 47 در صد جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که با کم آبی دست به گریبانند.

    در رابطه باهمین چشم انداز، اصطلاحات تازه ای در روابط بین الملل، از جمله؛ « جنگ آب»،«هیدروپولیتیک» راه یافته است.

    وقوع بحرانها وحتی جنگهای گوناگون بر سر منابع آبی ، بر آینده روابط بین الملل سنگینی می کند. کشور ما ایران نیز با جمعیتی 70 میلیونی در آنچه «مثلث تشنگی» لقب گرفته جای دارد که سه    گوشه ی آن ؛ جبل الطارق، شاخ آفریقا وپاکستان می باشد. ایران یکی از قربانیان دائمی خشکسالی بوده ومیزان بارندگی آن یک سوم میزان متوسط بارندگی سطح زمین است. در این میان استانهای شمالغرب کشورمان باوجود اینکه از نظر بارندگی وضعیت مناسبی داشته اند ولی خشکسالی های پی در پی سالهای اخیر منابع آبی این استانها را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش سطح آب رودخانه ها ونیز فشار بر سفره های زیر زمینی در این منطقه شده است. این در حالی است که یکی از رودهای پر آب مرزی ایران، ارس در این منطقه جریان دارد و مرز مشترک ما با دو کشور همسایه را تشکیل میدهد. با توجه به افزایش نیاز های آبی برای توسعه ی اقتصادی این مناطق، کشور ما به آب این رود نیاز بیشتری خواهد داشت.از این رو اتخاذ یک استراتژی مناسب وتدوین برنامه های راهبردی در این راستا از طرف کشورمان ضروری به نظر میرسد.

     

     1 – 1 بیان مسأله 

    آب یکی از عناصر اصلی ومهم حیات بوده وعلی رغم رشد روز افزون مصرف آب ، مقدار آبهای شیرین موجود در سطح زمین ثابت بوده وبیشتر جمعیت جهان با مشکل کم آبی مواجه
    می باشند. «از کل آب موجود در سطح زمین ، تنها 2 در صد قابل شرب آن در دسترس قرار دارد که سه چهارم آن نیز به صورت یخ در قطبها محبوس و98 در صد آز آب آشامیدنی باقیمانده در اعماق زمین مدفون است».( نهازی ، 1378،2)

    در شرایط کنونی باز هم آب به وفور یافت می شود ، در صورت توزیع عادلانه ی آب شیرین ودریاها سطح زمین را تا ارتفاع 2700 متر آب در بر میگرفت. همین طور در شرایط مشابه آب شیرین سطحی به ارتفاع 70 متر از زمین را می پوشاند. برابر ارزیابیهای جاری تنها نیمی از مجموع ذخایر موجود جهان مورد بهره برداری قرار می گیرد، ولی میزان قابل دسترس کم می باشدوآن مقدار موجود نیز به طور یکسان توزیع نشده است. تنها ده کشور جهان بیش از نیمی از آب شیرین قابل دسترس زمین را در اختیار دارند. « برابر پیش بینی ها طی بیست وپنج سال آینده یک سوم جمعیت جهان به سختی کمبود آب را تحمل خواهند نمود ، در چنین نابرابری جهانی ، رقابتهای محلی به وجود آمده وبه صورت بالقوه وخطرناکی ،درگیریهای بین المللی بر مبنای آب به وقوع خواهد پیوست.اهمیت این موضوع زمانی به حقیقت نزدیک می شود که در سطح زمین مرز ارتباطی 215 کشور جهان را رودخانه ها تشکیل
    می دهد».(kitissou,2004,5   (

    حوضه های رودخانه ها 50 در صداز سطح زمین رادر بر می گیرد و32 درصد از مرزهای کشورها را آب تشکیل میدهد، حدود 40 در صد از مردم جهان  در حوضه ی رودخانه ها یی که بین کشورها مشترک است زندگی می کنند.(ِDavic,2003,5)

    و اما رود ارس که به طول 1072 کیلومتر مرز مشترک 4 کشور منطقه را تشکیل
    می دهد.در یکی از مناطق مهم جهان جریان دارد؛ در شمال آن منطقه ی قفقاز جنوبی واقع شده که در استراتژیهای جدید جهانی اهمیت زیادی دارد، ودر جنوب آن ایران قرار دارد که مهمترین کشور خاورمیانه می باشد. این رود بیشتر مرز بین جمهوری اسلامی ایران وجمهوری آذربایجان را تشکیل می دهد. وبیشترین بهره برداری از این رود نیز توسط دو کشور فوق صورت میگیرد. با توجه به کمبود آب در استانهای شمال غربی ایران که با تغییرات اقلیمی روز به روز بر شدت آن افزوده می شود ، وبا توجه به نیازهای آبی برای توسعه اقتصادی نوار مرزی، دشت های متعدد  جنوب قره داغ وحتی بخش های داخلی فلات آذربایجان ، نیاز آبی ایران بیشتر خواهد شد. با توجه به اینکه کشور آذربایجان نیز به آب رود ارس برای تأمین نیازهای کشاورزی برخی مناطق خودنیازمند می باشد از این طریق می توان نسبت به افزایش همکاری دو کشور در بهره برداری ارس بهره برد. ولی با توجه به اینکه رود ارس از ترکیه سرچشمه می گیرد وحدود 440 کیلومتر آن در امتداد مرزهای ترکیه وداخل آن جریان دارد وتقریبا حدود 23 درصد آب ارس از خاک ترکیه تأمین می شودوترکیه برای تأمین آب بخشهایی ازاستان ایغدیر ونیز ارزروم به آب ارس و شاخه های آن نیازمند می باشد وطرح هایی نیز برروی ارس وشاخه های آن در نظردارد این شرایط میتواند به بروز مشکلاتی در روابط بین دو کشور آذربایجان و ایران از یک سو وترکیه از سوی دیگر منجر شود. باتوجه به اینکه این کشور در استفاده از حربه آب علیه همسایگان خود سابقه طولانی دارد، این ، ترکیه را در موقعیتی قرار می دهد که می تواند از آن بهره برداری سیاسی نماید.

     

    1 – 2 سؤالات تحقیق

    رود ارس چه تأثیری بر روابط ایران با همسایگان دارد؟

    کارکردهای رود ارس کدامند؟

    3 فرضیه ها  

    1-با توجه به نیاز روز افزون به آب رود ارس، این رود می تواند موجب پیوندهای منطقه ای بین کشورهای اطراف آن شود.

    2-کارکردهای ارس را می توان کشاورزی واقتصادی ذکر کرد. 

    1 – 4 اهمیت وضرورت تحقیق

    با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران در آینده به آب رود ارس نیاز بیشتری خواهد داشت،نقش هیدروپولیتیکی آن در تدوین سیاست خارجی کشورمان تاثیر گذار خواهد بود.

     

    1 – 5 اهداف تحقیق

    ارائه راهکارهایی جهت برقراری ارتباط منطقی با همسایگان وروشن نمودن نقش هیدروپولیتیکی ارس در روابط جمهوری اسلامی ایران با همسایگان خود وشناخت پتانسیلهای منطقه در جهت ایجاد همگرایی وهمکاری منطقه ای.

     

    1 – 6 پیشینه ی تحقیق

    متأسفانه باوجود موقعیت مناسب  کشور ما، که هم از جنوب وهم از شمال دارای سواحل طولانی می باشد ودارای چندین رودخانه ی مرزی هست، مطالعات و فعالیت های دانشگاهی جامعی  در خصوص خود  هیدروپولیتیک واهمیت وجایگاه این رشته ، کمتر صورت گرفته است. ودر خصوص هیدروپولیتیک ارس نیز مطالعه ی قابل توجهی صورت نگرفته است.

     

    1- 7 فرایند وروش تحقیق

    روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد.

    1 – 8 روش تحقیق وگرد آوری اطلاعات

    روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای – میدانی می باشد.که روش کتابخانه ای به صورت فیش برداری از کتابها ، مقالات واسناد بوده وروش میدانی؛ بازدید از ساحل ارس در جمهوری اسلامی ایران از شهر اصلاندوز در استان اردبیل تا شهر پلدشت در استان آذربایجان غربی وعکس برداری از سدها و پلهای روی ارس بوده است.

    1 – 9 محدودیت های تحقیق

    تحقیق در روند اجرای خود با محدودیت های زیر روبرو بوده است:

    1 – محرمانه بودن بسیاری از اطلاعات که اخذ اطلاعات را بامشکل مواجه می کرد.

    2 – فقدان ویا نبود منابع در خصوص موضوع پژوهش

    3 – محدودیت اطلاعات در مورد سرزمین های ارمنستان و آذربایجان و میزان برداشت این کشورها از آب ارس

    1 – 10 مفاهیم واصطلاحات کلیدی

    1-ژئوپولیتیک : از ژئوپولیتیک تعاریف مختلفی به عمل آمده است، که ساده ترین آن « علمی است که به بررسی نقش عوامل محیط جغرافیایی در سیاست می پردازد.»(عزتی،1382، 5)

    2-هیدروپولیتیک: به مطالعه ی نقش آب در مناسبات ومناقشات اجتماعات انسانی و ملتها ودولتها می پردازد. اعم از آنکه در داخل کشورها ویا بین آنها ودارای ابعاد فراکشوری،منطقهای،جهانی وبین المللی باشد.( حافظ نیا،1385، 102)

    عمدتآ به نوعی احساس روانی اطلاق می گردد که در آن به خاطر مبرا بودن ، از ترس ، وضعیت ارامش و اطمینان خاطر مهیا می گردد.

    4- حوضه ی آبریز : منطقه ای که تمام رواناب ناشی از بارش در آن منطقه را ابراه یک رودخانه ، دریاچه ، دریا دریافت می کند ، « حوضه ی آبریز » می گویند.

    5- خط تالوگ : عمیق ترین خطی است که مسیر عمده ی کشتی ها بستر رودخانه را به دو نیم تقسیم می کند.

    6- منطقه : سرزمینی که دارای تجانس طبیعی باشد و عوامل طبیعی سبب انسجام آن شده باشد.

    7-بحران آب : تنش های سیاسی _ اجتماعی که بر اثر کمبود کمی وکیفی منابع آب پدید می ایند.

    8- کمبود آب : کشوری که سرانه ی منابع آب شیرین تجدید شونده ی آن کمتر از 1700 متر مکعب

     

     

    سازمانهایی که می توانند از این تحقیق استفاده نمایند

    1 - استانداریهای آذربایجانهای شرقی ، غربی ، واردبیل

    2 – فرمانداریهای شهرستانهای مرزی

    3 – وزارت امور خارجه

    4 – وزارت نیرو

    5 – وزارت جهاد کشاورزی

    فصل دوم

    مبانی نظری

     

    مقدمه

    آب مایه ی حیات بوده و زندگی تمام موجودات روی زمین بدون آن ممکن نیست . علاوه بر این آب اساس تمدن و صلح جهانی نیز می باشد.

    در یکصد سال اخیر سرعت مصرف آب دوبرابر سرعت افزایش جمعیت بوده است. ممکن است کمبود آن در سطح جهانی نباشد ولی روز به روز برتعداد کشورهایی که دچار کم آبی می شوند افزوده می شود. در سال 2025 حدود 8/1 میلیارد نفر با کمبود شدید آب مواجه خواهند شد ودوسوم جمعیت جهان نیز از این نظر روزهای سختی را تجربه خواهند نمود. در دهه ی 2050 ، 65 درصد از جمعیت جهان با مشکل کم آبی مواجه خواهند بود. تغییرات آب وهوایی نیز روز به روز شرایط را وخیم تر می کند. این همه در حالی است که ذخایر آبی جهان نیز به طور یکسان در سطح زمین توزیع نشده است. سهم چین با 22 درصد جمعیت جهان تنها 7 درصد از آب شیرین تجدید پذیر می باشد . درحالی که کانادا با 5/0 درصد از جمعیت جهان 9 درصد از آب شیرین جهان را در اختیار دارد. تنها 10 کشور جهان بیش از نیمی از آب شیرین قابل دسترس سیاره ی زمین را در اختیار دارند..( 2004،4 kitissou, )

    در اواسط دهه ی 1980 سرویس اطلاعاتی آمریکا از کمبود آب در 10 کشور و احتمال تنش بر سر منابع آبی تازه را گزارش داده بود که اکثراین کشورها در خاورمیانه وشمال آفریقا قرار داشتند وبیشتر آنها به آبهایی که از خارج کشور وارد می شوند وابسته هستند.خاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود بر روی کمربند خشک دنیا قرار گرفته ودر بسیاری از نواحی آن ممکن است ماهها یا حتی سالها بارندگی اتفاق نیافتد .به این دلیل حدود 80 درصد از زمینهای آن به علت بی آبی خشک است.

    بنابر این در چنین شرایطی رقابت شدیدی برای دسترسی به آب را در سطح جهان افزایش می یابد. و ودسترسی یک کشور به مقدار آب مورد نیاز خود نه تنها با ثبات اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی اش ، بلکه با بقای آن نیز در ارتباط می باشد وبرخورداری هریک از کشورهای جهان از این منبع به عنوان یک منبع قدرت برای آن کشور محسوب می شود.

    در کنار اهمیت زیستی، آب زوایای سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی نیز دارد. از این رو مرزبندی و چالش های سیاسی بسیاری در وضعیت کنونی ، توجه ساختارهای ملی، منطقه ای و    بین المللی وتحلیل گران جهان را به خود معطوف کرده ومبحث آب را به عنوان یکی از عناصر ژئوپولیتیک در نظام بندی بین المللی ثبت کرده است ونقشی که نفت در قرن بیستم به عنوان یک منبع استراتژیک بازی می کرد ، در قرن بیست ویکم همان نقش را آب می تواند بازی کند.

     

    2-1 ژئوپولیتیک

    هر رشته ی علمی دارای موضوعی است که بسط دانش ومعرفت در قالب حقایق قوانین ، مفاهیم ونظریه های علمی درباره ی آن ، ادبیات رشته ی علمی مربوط را تشکیل می دهد. تولید علم ومعرفت در هر رشته نیز به روش شناسی وتکنیکهای علمی مناسب وابسته است.

    ژئوپولیتیک به عنوان شاخه ای از جغرافیای سیاسی به آن بخش از معرفت بشر اطلاق گردید که معلومات ناشی از روابط بین جغرافیا وسیاست مربوط می شد. این شاخه ی علمی از زمان وضع آن طی یک قرن گذشته از نظر مفهومی وفلسفی دچار شناوری وگاه رکود بوده وهمانند برخی رشته های علمی دیگر هنوز بر سر موضوع وماهیت آن اتفاق نظر وجود ندارد.

     

    2-1-1 مفهوم ژئوپولیتیک

    هر یک از رشته های علمی یک وجود واقعی را در عالم خلقت به عنوان موضوع ومبنای فلسفی خود مورد مطالعه وتحقیق قرار داده وشناختهای حاصله ودانش کشف نشده وفزاینده رادرقالب حقایق وقوانین ونظریه های علمی به طور پیوسته مدون نموده وسازمان می دهد وادبیات علمی خود را گسترش می دهد.

    واژه ی ژئوپولیتیک که ابتدا در سال 1889 م توسط دانشمند سوئدی به نام رودلف کیلِن وضع شد ، به بخشی از معلومات حاصله ی ناشی از روابط بین جغرافیا وسیاست اطلاق گردید. به عبارت دیگر علمی است که« به بررسی نقش عوامل محیط جغرافیایی در سیاست می پردازد».( عزتی، 1382، 5)

    ژئوپولیتیک از زمان وضع آن در یک قرن گذشته از نظر مفهومی وفلسفی دچار شناوری بوده وهنوز بر سر ماهیت آن اتفاق نظر وجود ندارد ودیدگاههای متفاوتی درباره ی آن ابراز شده که برای آگاهی بیشتر مفاهیمی از این واژه در منابع مختلف ذکر می شود:

    در فرهنگ فرانسوی روبر (1965) درباره ی واژه ی ژئوپولیتیک آمده است : « ژئوپولیتیک علمی است که به مطالعه ی روابط بین داده های طبیعی ، جغرافیا وسیاست حکومتها می پردازد».

    درفرهنگ لاروس ( 1962) چنین تعریف شده است: « مطاله ی روابطی که هر کشور به وسیله ی آن سیاستهایش را با قوانین طبیعی به هم پیوند می زند ودر این پیوند قوانین طبیعی از عوامل دیگر، تعیین کننده ترند».

    کارل هاوس هوفر در نوشته هایش در 1920 اعلام کرد که:« ژئوپولیتیک وجدان جغرافیایی کشور خواهد شد ویا باید بشود».وهدف آن مطالعه ی ارتباط حیاتی انسان امروزی با محیط کنونی پیرامون آن است و در نهایت هماهنگی پدیده هایی است که کشور ومحیط پیرامونش را به هم می پیوندد.

    سائول .بی.کوهن، در کتاب « جغرافیا وسیاست در جهان تقسیم شده» نوشت: « عصاره ی ژئوپولیتیک مطالعه ی روابطی است که میان سیاست بین المللی ، قدرت و مشخصات جغرافیایی بر قرار می شود».

    هارتشورن : « جغرافیای مورد استفاده برای اهداف خاصی که فراتر از تعقیب دانش قرار می گیرد».

    عزت اله عزتی در کتاب « ژئوپولیتیک در قرن بیست ویکم »آن را چنین تعریف می کند: «علم کشف روابط محیط جغرافیایی وتأثیر آن بر سرنوشت سیاسی ملل».

    محمد رضا حافظ نیا در کتاب « اصول ومفاهی ژئوپولیتیک» ژئوپولیتیک را « روابط متقابل جغرافیا ، قدرت وسیاست والگوهای رفتاری ناشی از ترکیب آنها» تعریف می کند.

    آنچه از تعاریف بالا می توان نتیجه گرفت این است که قدرت ، عامل مهمی در سیاست و روابط بین الملل می باشد ومنابع تولید قدرت نیز گوناگون. واگر ما بخواهیم به قدرتی در صحنه ی سیاسی بین المللی دست یابیم که منشأ جغرافیایی داشته باشد وارد حیطه ی ژئوپولیتیک
    شده ایم.

  • فهرست و منابع پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان

    فهرست:

    فصل اول : کلیات تحقیق                                                                            1

    مقدمه                                                                                                   2 

    1-1 بیان مسئله                                                                                       3       1 -2 سؤالات تحقیق                                                                                      5

    1-3فرضیه ها                                                                                        5 

    1-4 اهمیت وضرورت تحقیق                                                                      5

    1-5 اهداف تحقیق                                                                                    6

    1-6 پیشینه ی تحقیق                                                                                6  

    1-7 فرایند وروش تحقیق                                                                           6

    1-8 نوع وروش گرد آوری اطلاعات                                                              6

    1-9 محدودیت های تحقیق                                                                          6

    1-10مفاهیم واصطلاحات کلیدی                                                                       7

    1-11 سازمانهایی که از این تحقیق می توانند استفاده نمایند                                        8                                                                                                    

    فصل دوم : مبانی نظری تحقیق                                                                              9

    مقدمه                                                                                                   10

    2-1 ژئوپولیتیک                                                                                         11                                    

    2-1-1 مفهوم ژئوپولیتیک                                                                          11

    2-1-2 تفکرات ژئوپولیتیکی                                                                       13

    2-1-2-1 رقابت برای هژمونی امپریالیستی                                                     13

    2-1-2-2 ژئوپولیتیک جنگ سرد                                                                           14

    2-1-2-3 ژئوپولیتیک قرن بیست ویکم                                                                      15             2-2 ژئوپولیتیک انتقادی                                                                                  17  2-3 ژئوپولیتیک زیست محیطی                                                                    19   2-4 هیدروپولیتیک                                                                                         20    2-5 وضعیت منابع آب جهان                                                                         21

    2-6 رابطه ی آب و مسائل سیاسی                                                                23                                                                2-6-1 رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح محلی                                           23                                            

    2-6-2 رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح ملی                                              25 رابطه ی  آب و مسائل سیاسی در سطح منطقه ای                                             25                                          

    2-6-4 رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح کروی                                                 25

    2-7 مشکل جهانی آب : ابعاد نظری و حقوقی مسئله                                            26       2-7-1 ابعاد تئوریک مشکل آب واقدامات انجام گرفته در این راستا                              27

    2-7-2 زمینه های فکری نظریه ی جنگ محلی ، منطقه ای وجهانی بر سر آب و

    اختلافات مربوط به آن                                                                               28                                                                                                          

    2-8 ژئوپولیتیک ، هیدروپولیتیک ، آپارتاید جهانی                                                      32

    2-9 مرز ومسائل مربوط به آن                                                                    34

    2-9-1 انواع مرزها                                                                                 36

    2-9-1-1 انواع مرزها از نظر پیدایش وتطبیق آنها با گروههای قومی – زبانی           35

    2-9-1-2 مرزها از نظر تطابق با عوارض طبیعی                                                       37  2-9-1-3 مرزهای هندسی یا مرزهای غیر طبیعی                                       37  2-10 ا نواع مرزهای آبی                                                                               38

    2-10-2 مرز دریایی                                                                                38

    2-10-2-1 تاریخچه ی قوانین دریایی                                                            39

    2-10-3  استفاده از رودخانه برای تعیین خط مرزی                                           40

    2-10-4 نظام حقوقی رودهای بین ا لمللی                                                                 41

    2-10-4-1 روش مربوط به قرون وسطی تا انقلاب کبیر فرانسه                                       42

    2-10-4-2 کنگره ی وین ( 1815 )                                                             42

    2-10-4-3 روش قرارداد بارسلون مورخ 21 آوریل 1921                                  42        

    2-10-4-4 روش کنفرانس هلسینکی ( 1966 )                                                          45

    2-10-5 عیوب ومزایای استفاده از رود به عنوان خط مرزی                                 45

    2-11 کارکردهای مرزها                                                                                46

     2-12 ا ختلا فات مرزی                                                                                 47

    2-13 همگرایی منطقه ای                                                                               49

    2-13-1 تعریف منطقه                                                                                       49

    2-13-2 مطالعات منطقه گرایی از دیدگاه نظریه ی همگرایی                                49

    2-13-3 مفهوم همگرایی منطقه ای                                                               50

    فصل سوم : یافته های تحقیق                                                                      51

    3-1 کلیا ت طبیعی -  انسانی استان آذربایجان غربی                                           52

    3-1-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          52

     3-1-2 کلیات طبیعی                                                                                53

    3-1-2-1 زمین شناسی                                                                              53

    3-1-2 -2توپوگرافی                                                                                 53

    3-1-2-3 ویژگیهای آب وهوایی                                                                   54         

    3-1-2-4  پوشش گیاهی استان                                                                    55

    3-1-2-4-1 جنگل ها                                                                               55

    3-1-2-4-2 مراتع                                                                                   56

    3-1-2-5 وضعیت منابع آب                                                                       57

    3-1-2-5-1 آبهای سطحی                                                                          58

    3-1-2-5-2 آبهای زیر زمینی                                                                     58

    3-1-3 کلیات انسانی                                                                                 59

    3-1-3-1 خصوصیات جمعیتی استان آذربایجان غربی                                        59

    3-1-3-2 دین وزبان                                                                                 60

    3-1-3-3 اقتصاد                                                                                     62

    3-1-3-3-1 کشاورزی                                                                              62

    3-1-3-3-2 دامپروری                                                                                       62

    3-1-3-3-3 صنعت                                                                                 63

    3-1-3-3-4 معادن                                                                                   63

    3-2 کلیات طبیعی – انسانی آذربایجان شرقی                                                    63

    3-2-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          63

    3-2-2 کلیات طبیعی                                                                                 64

    3-2-2-1 زمین شناسی                                                                              64

    3-2-2-2 ناهمواریها                                                                                 64

    3-2-2-3 ویژگیهای آب وهوایی                                                                              65

    3-2-2-4 پوشش گیاهی                                                                             66

    3-2-2-4-1 جنگل ها                                                                               67

    3-2-2-4-2 مراتع                                                                                   67

    3-2-2-5 منابع آب                                                                                  67

     3-2-2-6 کلیات انسانی                                                                                       69

    3-2-2-6-1 خصوصیات جمعیتی استان آذربایجان شرقی                                                69

    3-2-2-6-2زبان ومذهب                                                                           70

    3-2-2-6-2 اقتصاد                                                                                  72

    3-2-2-6-2-1 کشاورزی                                                                           72

    3-2-2-6-2-2 صنعت                                                                              72

    3-2-2-6-2-3 منابع معدنی                                                                        73

    3-3 کلیات طبیعی – انسانی استان اردبیل                                                            74

    3-3-1 موقیت جغرافیایی                                                                           74

    3-3-2 کلیات طبیعی                                                                                 75

    3-3-2-1 تحولات زمین شناسی                                                                              75

    3-3-2-2 ناهمواریها                                                                                 75

    3-3-2-3 آب وهوا                                                                                   77

    3-3-2-4 پوشش گیاهی                                                                             77

    3-3-2-5 وضعیت منابع آبی                                                                       79

    3-3-2-5-1 آبهای سطحی استان                                                                  80

    3-3-3 کلیات انسانی                                                                                 81

    3-3-3-1 خصوصیات جمعیتی                                                                    81

    3-3-3-2 زبان ومذهب                                                                                         82

    3-3-2 اقتصاد                                                                                                  84

    3-4 کلیات طبیعی – انسانی جمهوری آذربایجان                                                    85 

    3-4-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          85

    3-4-2 کلیات طبیعی                                                                                 86

    3-4-2-1 ساختار زمین شناسی                                                                    89

    3-4-2-2 پستی ها وبلندی ها                                                                       92

    3-4-2-3 آب وهوای جمهوری آذربایجان                                                        96

    3-4-2-3-1 تیپهای اقلیمی آذربایجان                                                              96

    3-4-2-4 منابع آبی                                                                                  99

    3-4-2-4-1  آبهای داخلی                                                                          100

    3-4-2-5 خاکها                                                                                        103

    3-4-2-6 پوشش گیاهی                                                                             103

    3-4-3-کلیات انسانی                                                                                104

    3-4-3-1 جمعیت                                                                                    104

    3-4-3-2 زبان ومذهب                                                                                        105

    3-4-3-3 اقتصاد                                                                                     105

    3-4-3-2-1 کشاورزی ودامداری                                                                  105

    3-4-3-2-2 صنعت ومعدن                                                                         106

    3-4-3-2-3 منابع وانرژی                                                                         106

    3-5 کلیات طبیعی – انسانی ارمنستان                                                            107

    3-5-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          107

    3-5-2 کلیات طبیعی                                                                                 107

    3-5-2-1 زمین شناسی                                                                                       107

    3-5-2-2 توپوگرافی                                                                                 108

    3-5-2-3 آب وهوا                                                                                   109

    3-5-2-4 پوشش گیاهی                                                                              111

    3-5-2-5 منابع آبی                                                                                  112

    3-5-3 کلیات انسانی                                                                                 113

    3-5-3-1خصوصیات جمعیتی                                                                     113

    3-5-3-1-1 زبان و مذهب                                                                         113

    3-5-3-2 اقتصاد                                                                                     114

    3-5-3-2-1کشاورزی ودامداری                                                                   115

    3-5-3-4 معادن وانرژی                                                                                115

    3-6 کلیات طبیعی – انسانی ترکیه                                                                116

    3-6-1موقعیت جغرافیایی                                                                           116

    3-6-2کلیات طبیعی                                                                                  117

    3-6-2-1آب وهوا                                                                                    117

    3-6-2-2 توپو گرافی                                                                                118

    3-6-2-3 زمین شناسی                                                                                       122

    3-6-2-4 منابع آب                                                                                  125

    3-6-2-5 خاک شناسی                                                                              127

    3-6-2-6 پوشش گیاهی                                                                             128

    3-6-3 کلیات انسانی                                                                                 128

    3-6-3-1 خصوصیات جمعیتی                                                                    128

    3-6-3-2 زبان ومذهب                                                                                       129

    3-6-3-3 اقتصاد                                                                                     129  3-6-3-3-1 کشاورزی                                                                                      130

    3-6-3-3-2 صنایع                                                                                  130

    3-6-3-3-3 معادن ومنابع                                                                          131

    3-7 هیدروپولیتیک ارس                                                                           132

    3-7-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          132

    3-7-2 جغرافیای تاریخی ارس                                                                    133

    3-7-3 توپوگرافی و مورفولوژی                                                                      135

    3-7-4 مشخصات حوضه و شاخه های آن                                                       138

    3-7-5 بهره برداری از آب ارس در گذشته                                                      141

    3-7-6 بهره برداری از رود ارس در دوران معاصر                                           142

    3-7-7 اهمیت ارس برای ترکیه                                                                   146

    3-7-8 پلهای تاریخی رود ارس                                                                       147

    3 – 7 –9 نظام حقوقی ارس                                                                       148

    3-7-9-1 نحوه ی تعیین مرز و مرز بندی در رودخانه ی ارس                              149

    جمع بندی                                                                                             167

    فصل چهارم : تجزیه وتحلیل                                                                       170

    4-1 تحلیل مؤلفه ی آب                                                                                171      4-1-1 هیدروپولیتیک منطقه ی خاورمیانه                                                                 171

    4-1-1-1 منطقه ی خاورمیانه                                                                       171

    4-1-1-2 بیلان آبی منطقه ی خاورمیانه                                                                     172

    4-1-1-3وضعیت منابع آبهای سطحی کشورهای خاورمیانه                                     175  

         4-1-1-4وضعیت آبهای زیر زمینی کشورهای خاورمیانه                                  176

    4-1-2مناقشات موجود بر سر آب در خاور میانه                                                           176

     4-1-2-1حوضه ی رود نیل                                                                       177

    4-1-2-2حوضه ی رودخانه های دجله وفرات                                                  178

    2-9-5-3 حوضه ی رودخانه های اردن ولیطانی                                                180                                                                                                      

    4-1-3 چشم انداز آب در خاور میانه                                                              181

    4-1-4 تحلیل بحران آب در ایران                                                                 184

    4-1-4-1 وضعیت آب در ایران                                                                             184

    4-1-4-2 حوضه های آبریز اصلی ایران                                                        187

    4-1-4-3حجم جریانهای سطحی در ایران                                                        188

    4-1-4-4وضعیت آبهای زیر زمینی ایران                                                       189

    4-2 چشم انداز همگرایی در شمال غرب ایران                                                 190

    4-2-1 نقش رودخانه های مرزی در همگرایی                                                  190

    4-2-2 نقش ارس در همگرایی                                                                          194

      4-2-3 تجانس جمعیتی و اشتراکات فرهنگی و تاریخی                                                195

    3-2-4 تجانس مذهبی                                                                                196

    4-2-5 نیاز آذربایجان به ایران برای ارتباط با نخجوان                                       197

    4-3 نتیجه گیری                                                                                     197

    فصل پنجم : نتیجه گیری                                                                            199

    5-1 جمع بندی                                                                                        200

    5-2 آزمون فرضیات                                                                                201

    5-2-1 فرضیه ی اول                                                                              202

    5-2-2 فرضیه ی دوم                                                                              202

    5 – 3 نتیجه گیری                                                                                   203

    5-4 پیشنهادات                                                                                       204

    منابع ومآخذ                                                                                            206

     

    .

    منبع:

    اخباری ، محمد ، تحلیل هیدروپولتیک ایران ، رساله ی دکترای جغرافیای سیاسی ، 1380،تهران ، دانشگاه تربیت مدرس.

    اخباری ، محمد ، جغرافیای کشورهای همجوار، ترکیه ، 1383، تهران ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح

    اخباری ، محمد ، نظام سیاسی منطقه ای ، جزوه ی درسی ،1386 ، تهران ، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی

    اخباری ، محمد ، نظریه ها و مفاهیم ژئوپلتیک ، جزوه ی درسی ،1386 ، تهران ،دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.

    امیراحمدیان ، بهرام ، جغرافیای کامل قفقاز ، 1381 ، چاپ اول ، تهران ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح

    امیراحمدیان ، بهرام ، جمهوری آذربایجان ،1382 ، چاپ اول ، تهران ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح

    بای ، یارمحمد ، هیدروپولتیک رودهای مرزی ،1384 ، چاپ اول ، تهران ، ابرار معاصر

    ببران ،صدیقه هنربخش ،نازلی ، بحران وضعیت آب در جهان و ایران ، تابستان 1387 ، فصلنامه راهبرد ،شماره 48، سال شانزدهم .

    بدیعی ، ربیع ، جغرافیای مفصل ایران ،1362 ، جلد سوم ، چاپ اول ، تهران ، اقبال

    بولتن وضعیت منابع آب کشور ،وزارت نیرو ،1373.

    پرسکات ، جی ام ، گرایشهای تازه در جغرافیای سیاسی ، 1358 ، ترجمه دره میرحیدر ، چاپ اول ، دانشگاه تهران

    جهانبانی ، امان اله ،در مرزهای ایران و شوروی ، 1336 ، چاپ اول ، مجلس

    حافظ نیا ، محمد رضا ، افقهای جدید در جغرافیای سیاسی ، 1383 ، چاپ اول ، تهران ، سمت .

    حافظ نیا ، محمد رضا ،مبانی مطالعات سیاسی –اجتماعی ،1379،چاپ اول ، قم ، سازمان حوزه ها و مدارس علمیه ی خارج از کشور.حافظ نیا ، محمد، ارس در گذرگاه تاریخ ، 1374 ، چاپ اول ، تبریز ، نیما

    حافظ نیا ، محمدرضا، اصول و مفاهیم ژئوپولتیک ،1385،چاپ اول ، مشهد، آستان قدس رضوی.

    حی بن یقطان ، قواعد حقوقیی بین المللی و روش تعیین مرزهای رودخانه ای ، دیماه 1364 ، مجله حق ، دفتر چهارم

    خبرگزاری ایرنا ، 28 اسفند 1387

    خبرگزاری فارس ، 24 دیماه 1387

    خبرگزاری فارس ، یازدهم مرداد 1388

    خطابی ، غلامحسین ، مرزبانی ، 1374 ، چاپ اول ، تهران ، معاونت آموزشی ناجا

    دانشنامه ی ویکی پدیا

    دائره المعارف انکارتا

    دائره المعارف بریتانیکا

    دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، جمهوری آذربایجان ، 1387 ، چاپ اول ، تهران ، وزارت امور خارجه

    رستم زاده ، رقیه ، پیدایش و شناخت رودخانه های آذربایجان ، 1386 ، چاپ اول ، تبریز ، یاران

    زاهدی ، حبیب ، نمونه هایی از فرسایش آب های روان در آذربایجان ، 1340 ، چاپ اول ، تبریز ، دانشگاه تبریز

    سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ، فرهنگ جغرافیایی رودهای کشور ، 1382 ، جلد دوم ، چاپ اول ، تهران ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح

    صداقت ، محمود ، منابع و مسائل آب ایران ، 1379 ، چاپ سوم ، تهران ،پیام نور.

    صفوی ، سید یحیی ، جغرافیای نظامی ایران ، 1384 ، جلد اول ، چاپ سوم ، تهران ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح

    عزتی، عزت اله، ژئوپولیتیک در قرن بیست و یکم ،1382 ، چاپ دوم ، تهران ،سمت.

    فرشاد گوهر ،ناصر ، نظام حقوق رودهای بین المللی و اروندرود ، 1369 ،چاپ اول ، تهران ، وزارت امور خارجه .

    فغانی ، حجت اله ، بحران آب در خاورمیانه ،1378، چاپ اول ، تهران ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.

    کاظمی ،سیدعلی ، ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج فارس ، 1368 ، چاپ اول ، تهران ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی

    کمپ ، جعفری ، هارکاوی ، رابرت ، جغرافیای استراتژیک خاورمیانه ، 1383 ، ترجمه ی سید مهدی حسین متین ، چاپ اول ، تهران ، پژوهشکده ی مطالعات راهبردی

    کمیته ی ملی آبیاری و زهکشی ، 1379.

    کوهن ، سائول برنارد ،ژئوپلتیک نظام جهانی ،1387، ترجمه ی عباس کاردان ، چاپ اول ، تهران ، ابرار معاصر.

    گروه برنامه ریزی و تألیف کتب درسی ، جغرافیای استان اردبیل ،1387

    گروه برنامه ریزی و تألیف کتب درسی ، جغرافیای استان آذربایجان شرقی ، 1387

    گروه برنامه ریزی و تألیف کتب درسی ، جغرافیای استان آذربایجان غربی ، 1387

    مازندرانی ، وحید ،مجموعه عهدنامه های دو جانبه ایران و سایر دول تا سال 1969 ،1350 ، چاپ اول ، تهران ، وزارت امور خارجه

    مجتهدزاده ، پیروز ، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی ، 1381 ، چاپ اول ، تهران ، سمت

    مجتهدزاده ، پیروز ،ایده های ژئوپلتیک و واقعیت های ایرانی ،1379 ،چاپ اول ، تهران ، نشر نی.

    مرکز آمار ایران ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ،1385

    مویر ، ریچارد ، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی ، 1379 ، ترجمه ی دره میرحیدر  و یحیی صفوی ، چاپ اول ،سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح .

    میرحیدر ، دره ، مبانی جغرافیای سیاسی ، 1381 ، چاپ نهم ، تهران ، سمت

    میرحیدر ، دره ، مبانی جغرافیای سیاسی ،1375 ، چاپ چهارم ، تهران ، سمت.

    نهازی،غلامحسین، بحران آب در خاورمیانه ،1378،چاپ اول، تهران ، نشر مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.

    واحد مرکزی خبر

    وزارت امور خارجه ، اسنادی از روابط ایران و قفقاز ، 1372 ، چاپ اول ، تهران ، وزارت امور خارجه

    وزارت امور خارجه ، عهدنامه ی دو جانبه ی ایران و سایر دول ، 1349 ، چاپ اول ، تهران ، وزارت امور خارجه

    Bulloch, john, darwish, adel, su savaslari: ortadoguda beklenen catisma , istanbul , Altin kitaplar Basimevi , 1994

    Charoshian ali,kuniyoshi takeuchi and funada susumu,an over view to transbondary and shared water rosources man agment in iran,technical challenges and solutions,university of yamanashi,takevush_ishidaira lab 4_3_11_taked,kofu,yamanashi 400_8511,japan,2005

    Davic,mike,les famines coloniales,genocide ablie lemonde diplomatique,april 2003

    Harrison,paul, the third revolution.population, environment and a sustainable   world,London,penguin books,1993

    Iran,abdullah,ortadogu su savasi_bir çatiŞma yada uzlaŞma alani,istanbul kitap yayinevi,2005

    Karakiliclik, yusuf , bolgesel su anlasmazliklarinin kuresel catismaya donusme riski , uluslarasi hukuk ve polotika,cilt4, No16, 2008

    Kibaroglu ayŞegül,klaphake axel,kramer annika and...,coorperation on turkey's transboundary waters,Berlin,the german federal ministry for environment .2005

    Kitissou,marcel,hydropolotics and geopolotics:transforming coflict and reshaping cooperation in africa published in africa notes,november/december 2004

    Klare,micheal,resource wars,the new landscape of global conflict.New york:a metropolitan book.2002

    Newman,david and passi anssi,fencesand neighbours in the postmodern world.human geography.1998

    Otothail,gearoid,critical  geopolotics,landion,routtedge 1996

    Pamukçu,konuralp,su politikasi,istanbul,baglam yayincilik,2000.

    Postel,sandral,sürdürülebilir bir su stratejisi yaratmak; dunya durumu(sinem gul),ankara,tubitak tema vakif yayini,1996

    Shiva,vandana.water  wars.privatization,pollution,and profit ,Cambridge,MA;south and press 2002

    Smit,Norman,a history of dams,london,peter paries.1971

    Zülfuqarli,maharram,azarbaycan tarixina yeni baxiŞ,baki,2000

    .

پروپوزال در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, گزارش سمینار در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, تز دکترا در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, رساله در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, پایان نامه در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, تحقیق در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, مقاله در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان, پروژه دانشجویی درباره پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تأثیر آن بر روابط ایران و همسایگان
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت