پایان نامه بررسی افکار و احوالات امین الدوله

فهرست و منابع پایان نامه بررسی افکار و احوالات امین الدوله

فهرست:

چکیده

1

مقدمه

2

کتاب شناسی

3

بخش اول - زندگی نامه امین الدوله

فصل اول - شرح حال میرزا علی خان امین الدوله از تولد تا ورود به دربار

1- کودکی و نوجوانی میرزا علی خان امین الدوله

2- مجد الملک پدر امین ادوله

3- کسانی که القاب امین الدوله کسب نموده اند.

فصل دوم – زندگی سیاسی امین الدوله( اوضاع سیاسی - اجتماعی، اقتصادی )

1- امین الدوله و واقعه رژی

2-  سلطنت مظفرالدین شاه

3- امین الدوله و پیشکاری آذربایجان

4-وزارت اعظمی امین الدوله

5- امین الدوله و فراماسونری

فصلسوم– عملکرد سیاسی امین الدوله

1- سیاست داخلی

2- امین الدوله و روحانیون

3- سیاست خارجی

4-  روس و انگلیس

5- گروگذاری بنادر جنوب

    بخشدوم– اقدامات امین الدوله

فصل اول- اقدامات اقتصادی

1- اصلاحات مالی و تفکر استقراض

2- تشکیلات پستی در دوره ناصرالدین شاه

3- ریاست میرزا علی خان منشی حضور در پست (دوره اول از سال 1288-1290 هجری قمری )

4- تاریخچه پیدایش  سانسور در پست خانه و کناره گیری میرزا علی خان امین الدوله از‌کار پستخانه

5-‌دوره‌دوم‌ریاست‌امین‌الملک‌(‌امین الدوله از‌1292-1294هجری قمری )

6-تاثیر پست خانه در روند اصلاحات جامعه ایران

7- شرح مختصری از خدمات پست خانه در جنبش مشروطیت

8- گمرکات

9-  کارخانه قند

10- پارک امین الدوله

فصل دوم – اقدامات فرهنگی

1- مدارس رشدیه

2- نهضت مدارس جدید

3- تشکیل انجمن ها

4- ادبیات سیاسی

بخش سوم– رابطه امین الدوله با رجال

فصل اول – امین الدوله و دیگران

1- رابطه امین الدوله با میرزا ملکم خان

2-رابطه امین الدوله و مشیر الدوله

3- رابطه امین الدوله با جعفر قلی میرزا ملک

فصل دوم – دیدگاه نویسندگان درباره امین الدوله

1- دیدگاه اعتماد السلطنه

2- دیدگاه حسین قلی خان نظام السطنه مافی خصوص امین الدوله

3- دیدگاه میرزا مهدی خان ممتحن الدوله

4- دیدگاه  افضل الملک

5- دیدگاه ملک الشعرای بهار

6-دیدگاه عبدالحسین نوایی

فصل سوم– مقایسه ی بین شخصیت امین الدوله وامین السلطان

1- امین السلطان

2- امین الدوله

3-سفرهای امین الدوله و مقایسه آن با امین السلطان

فصل چهارم – عزل

1-

2-

فصل پنجم- آثار مکتوب

1-خاطرات سیاسی میرزا علی خان امین الدوله

2- سفرنامه مکه

3-  شیوه نگارش امین الدوله

بخش چها رم– افکار و عقاید امین الدوله

فصل اول – تاریخچه اصلاحات در ایران

1- اقدامات کلی

2- سیر نوگرایی در ایران

3- عباس میرزا

4- امیر کبیر

5- میرزا حسین خان سپهسالار

فصل دوم – اندیشه ها واقدامات

1- تاثیر افکار غرب در اندیشه امین الدوله

2- زمینه فکری و خصوصیات اخلاقی

3- دیدگاه امین الدوله در خصوص نظام حکومت

4- دیدگاه امین الدوله در خصوص راهکارهای نجات ایران

6- دیدگاه امین الدوله در خصوص امتیازات

7- دیدگاه امین الدوله در خصوص اصلاحات

8- دیدگاه امین الدوله در خصوص اقتصاد

9- دیدگاه امین الدوله در خصوص قشون و ارتش

فصل سوم اخلاف و بازماندگان

1-- فرزندان

2-میرزا محسن خان امینی ( امین الدوله )

3- اشرف الملوک فخر الدوله

4-سرلشکر حسن امینی مجدی

5- دکتر علی امینی

6- ابوالقاسم امینی

7- سرتیپ محمود امینی

نتیجه گیری

192

منابع و مآخذ

198

پیوست ها و تصاویر

208

.

منبع:

آبراهامیان: یرواند،ایران بین دو انقلاب، درآمدی بر جامعه شناسی ایران معاصر، ترجمه احمد گل محمدی، مجدابراهیم فتاحی، تهران ،نشر نی، 1378.

آجودانی، ماشاالله: مشروطه ایرانی، تهران،اختران، 1382.

اتحادیه، منصوره: پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت ، (دوره اول و دوم مجلس شورای ملی)، تهران ، نشر گستر، 1361.

آدمیت، فریدون: امیر کبیر و ایران، تهران، امیر کبیر، ، چاپ هشتم، 1378.

آدمیت، فریدون: اندیشه ترقی و حکومت قانون ، عصر سپهسالار، تهران، خوارزمی، 1356.

آدمیت، فریدون: فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت ، تهران، سخن، 1340.

آرین پور، یحیی: از صبا تا نیما، تهران، ج1 ،1354.

آوری، پیتر: تاریخ معاصر ایران از تاسیس تا انقراض سلسله قاجاریه ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، نشر عصایی، ج 3،  1369.

اسپاروی ، ویلفرید: بچه های دربار... ، ترجمه شاملویی پور، انتشارات انجمن قلم، سال 1379.

احتشام السلطنه،خاطرات احتشام السلطنه یا یادداشت های احتشام السلطنه  به کوشش موسوی ، انتشارات زوار ، سال 1367 .

افشاری، پرویز :صدراعظم های سلسله قاجاریه، انتشارات وزارت امور خارجه، تهران، 1372.

ارفع الدوله : ایران دیروز یا خاطرات پرنس ارفع الدوله، تهران‌چاپخانه‌وزارت‌فرهنگ و‌هنر، 1345 ش.

افشاری یزدی، محمود : سیاست اروپا در ایران ترجمه سید ضیاءالدین دهشیری، انتشارات موقوفات دکتر افشار وابسته به دانشگاه تهران، تهران، 1358.

افضل الملک ، غلامحسین :افضل التواریخ به کوشش منصور، اتحادیه و سرویس سعد وندیان، تهران نشر تاریخ ایران، 1361.

اقبال آشتیانی ، عباس : میرزا تقی خان امیرکبیر، به کوشش ایرج افشار، تهران 1340 چاپ تابان.

الگار، حامد : دین و دولت در ایران نقش علما در دوره قاجار، ترجمه ابوالقاسم ستری، چاپ دوم، انتشارات توس، تهران، 1369.

الموتی، ضیاءالدین: فصولی از تاریخ مبارزات سیاسی و اجتماعی ایران جنبش های چپ ، چاپ بخش،تهران، 1370.

اوکارنر، فردریک: تاریخ معاصر ایران از مشروطه تا جنگ جهانی اولترجمه حسن زنگنه، نشر شیراز، تهران، 1376.

اعتماد السلطنه: محمد حسن خان: خلسه یا خوابنامه، به کوشش محمود کتیرایی، تهران، کتابخانه طهوری، 1348 ش.

اعتماد السلطنه: محمد حسن خان: تاریخ منتظم ناصری، تصحیح محمد اسماعیل رضوانی،تهران، دنیای کتاب،جلد 3،1361.

اعتماد السلطنه: محمد حسن خان: الماثروالآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران، بی نا، 1363.

اعتماد السلطنه: محمد حسن خان: روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه ، با مقدمه و کوشش ایرج افشار، تهران، امیر کبیر، 1354.

اعتماد السلطنه: محمد حسن خان: مرآت البلدان به تصحیح عبدالحسین نوایی و میر هاشم محدث، تهران، دانشگاه تهران،جلد 3، 1367.

- اشرف، احمد: موانع رشد سرمایه داری در ایران، در دوره قاجاریه، انتشارات زمینه تهران، 1351.

امین الدوله ،میرزا علی خان: خاطرات سیاسی امین الدوله به کوشش حافظ فرمانفرمائیان، زیر نظر ایرج افشار، انتشارات امیر کبیر، 1370.

امین الدوله ، میرزا علی خان:  سفرنامه امین الدوله با مقدمه علی امینی، و به کوشش کاظم اسلامیه ، انتشارات توس، تهران 1354.

امیرخیزی، حسین: تاریخ آذربایجان، تبریز، فرهنگ، ج 1، 1332.

امین لشکر ، میرزا قهرمان امین لشکر: روزنامه خاطرات امین لشکر، وقایع سالهای 1306 تا 21307 به کوشش ایرج افشار – محمد رسول دریاگشت.

اقبال، اسماعیل، نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد 1332، انتشارات اطلاعات تهران، 1357.

بامداد، مهدی: شرح حال رجال ایران، بی جا، چابخانه بابک، بازرگانی، ج دوم، 1347.

بنجامین  ، س.ج. و : سفرنامه بنجامین  ،ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه، ترجمه محمدحسین کردبچه، انتشارات جاویدان ، چاپ دوم 1369.

بهار، مهدی:«میراث خوار استعماری»، امیرکبیر، تهران 1357.

بهرامی، عبدا...: تاریخ اجتماعی سیاسی ایران ، از زمان ناصرالدین شاه تا آخرین شاه قاجار، انتشارات سنائی ، سال 1362.

براون، ادوارد:انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه مهدی قزوینی، تهران، کویر 1376.

بیانی ،عزیزا... : تاریخ تطبیقی ایران با کشورهای جهان ،  از ماد تا انقراض سلسله پهلوی، انتشارات امیرکبیر، سال 1384.

بیانی، خان بابا: پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری ، انتشارات علمی، ج اول، چاپ اول 1375.

- زوبر، ب. آ: مسافرت به ارمنستان و ایران ، ترجمه محمود هدایت، تهران ،1323 ش .

بهار، محمدتقی ملک الشعرای: سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر پارسی، تهران، امیر کبیر ،چاپ ششم،  3 جلد ، 1337 ش.

- پولاک یاکوب، ادوارد: سفرنامه پولاک، ایران و ایرانیان ، ترجمه کیکاوس جهانداری، خوارزمی ،تهران، 1361.

تاج، السلطنه: خاطرات تاج السلطنه ،  به کوشش منصوره اتحادیه، سیروس سعدوندیان، تهران، نشر تاریخ ایران، 1361 ش.

تیموری، ابراهیم: عصر بی خبری یا تاریخ امتیازات در ایران ، انتشارات اقبال، تهران، 1337.

دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی ، تهران،انتشارت  فردوسی،ج 1، 1362.

دانشور، داریوش: وقایع دارالخلافه ، گوتنبرگ، مشهد ،1372.

دروویل ، گاسپار : سفرنامه دروویل ، ترجمه جواد محبی ، تهران ، گوتنبرگ ، 1348.

دیوان بیگی ،میرزا حسین خان: خاطرات دیوان بیگی ، از سال 1375 تا 1317 قمری به کوشش ایرج افشار ، محمد رسول دریاگشت ،انتشارات اساطیر، چاپ اول، سال 1382.

- جنگلی ،میرزا، اسماعیل: قیام جنگی، انتشارات جاویدان ،چاپ اول، تهران 1357.

حاج سیاح، خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت، به کوشش حمید سیاح، به تصحیح سیف الله گلکار ،تهران، انتشارات ابن سینا، 1346 ش.

حسینی ، جمال الدین، سلسله تحقیقات قرن اخیر، (رشیدیه و روند تاریخی جنبش تنباکو) ، کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد، بی تا.

حائری – عبدالهادی:تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق ، تهران انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم 1374.

خان ملک ساسانی، احمد: سیاستگران دوره قاجار، تهران، چابخانه فردوسی،دو جلد،  1346.

خورموجی، محمد جعفر: تاریخ قاجار ، حقایق الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، زوار، تهران، 1344.

چرچیل، جورج. ب: فرهنگ رجال قاجار ، غلامحسین میرزا صالح، انتشارات زرین 1369.

دانشور، داریوش: وقایع دارالخلافه، گوتنبرگ، مشهد، 1372.

دستره،آنت:مستخدمین بلژیکی درخدمت دولت ایران (1891، 1915/1332، 1314)، ترجمه منصوره اتحادیه نظام مافی ، انتشارات نشر تاریخ ایران، چاپ اول زمستان 1343.

رائین، اسماعیل: حقوق بگیران انگلیس در ایران، انتشارات جاویدان، تهران ،1356.

رائین، اسماعیل: فراموشخانه و فراماسونری در ایران، تهران امیر کبیر، سه جلد ، 1347.

رایت، دنیس:انگلیسیان در ایران، ترجمه غلامحسین صدری افشار، انتشارات دنیا، تهران، 1357.

رجایی، فرهنگ: مسئله فرهنگ ایرانیان امروز، ایفای نقش در یک عصر تمدن و ضد فرهنگ، تهران، نشر نی 1382.

رشدیه، فخرالدین: زندگینامه، بنیانگذار فرهنگ نوین ایران، تهران، هیرمند، 1370.

رشدیه، شمس الدین : سوانح عمر، تهران، نشر تاریخ ایران، 1362.

رنولدز، جرج: بوسه عذرا ، سید حسین صدرالمعالی، تهران، 1326 ق.

راوندی ،مرتضی: تاریخ اجتماعی ایران ، طبقات اجتماعی بعد از اسلام ، انتشارات امیر کبیر ،تهران ،جلد سوم ، 1357.

سپهر، عبدالحسین خان: مرآه الوقایع مظفری، تصحیح عبدالحسین نوایی.

ستوده، منوچهر: از آستارا تا استرآباد ، تهران، انجمن آثار ملی، ج 1، 1369.

سیمونیچ، ای، او: خاطرات وزیر مختار، ترجمه یحیی آرین پور، پیام فرانکلین، تهران، 1353.

سمسار، محمد حسن ،یحیی ، ذکاء: «تهران در تصویر»، ج 2.

سلیمانی ، کریم : انقلاب رجال دوره قاجاریه ، تهران، نشر نی، 1379.

سفری، محمد علی : مشروطه سازان ، انتشارات نشر علمی ، چاپ اول پائیز 1370.

سدیدالسلطنه، محمد علی خان ضیایی بندرعباسی :  خاطرات سدید السلطنه  ، التدقیق فی سیر الطریق ،تصحیح و تشحیر، احمد اقتداری ،انتشارات کهن ،تهران 1362

شمیم، علی اصغر: ایران در دوره سلطنت قاجار، بی جا، انتشارات علمی، 1370.

شقاقی، ممتحن الدوله، میرزا مهدی خان، میرزا هاشم: رجال وزارت خارجه ، به کوشش ایرج افشار، اساطیر،تهران، 1365.

شقاقی، ممتحن الدوله:خاطرات ممتحن الدوله ، زندگای نامه میرزا مهدی خان ممتحن الدوله شقاقی، به کوشش حسینقلی خانشقاقی ، انتشارات امیرکبیر ،چاپ اول، 1353.

شیرازی، میرزا صالح :سفرنامه ،اسماعیل رائین، تهران، روزن، 1347.

- شعبانی، علی : هزار فامیل ، تهران، انتشارات بوعلی، 1366 ش.

 صفائی، ابراهیم: اسناد نو یافته ، تهران، 1349 ش.

صفایی ، ابراهیم: رهبران مشروطه ، میرزا علی خان امین الدوله، چاپ شرق، 1345.

صفایی، ابراهیم: اسناد برگزیده دوران قاجاریه ، انتشارات بابک ، سال2535.

صدر ،  محسن : خاطرات صدرالاشراف، انتشارات وحید ، چاپ اول ،سال 1364.

طاهری، ابوالقاسم: تاریخ روابط بازرگانی و سیاسی ایران و انگلیس ، تهران انجمن آثار ملی، بی تا، ج 2.

طلوعی ، محمود: هفت پادشاه ، ناگفته هایی از زندگانی و روزگار سلاطین قاجار، چاپ سوم ،انتشارات نشر علمی ، ج دوم ،سال 1381.

عاقلی ،باقر: خاندانهای حکومتگر قاجار و پهلوی، نشر علم و تهران، 1381.

عبدلی فر، فریدون: تاریخ پست ایران، نشر هیرمند، 1375.

عین السلطنه، قهرمان میرزا: روزنامه خاطرات عین السلطنه، به کوشش مسعود میرزا سالور، ایرج افشار، اساطیر، تهران،ج 2، 1376.

علوی ،سید ابوالحسن: رجال عصر ناصری ، به کوشش حبیب یغمایی، ایرج افشار، انتشارات اساطیره چاپ اول، سال 1363.

علی، رضاقلی: جامعه شناسی نخبه کشی، تهران 1379.

غفاری،محمدعلی: خاطرات واسناد محمدعلی غفاری، به کوشش منصوره اتحادیه، سیروس سعدوندیان، نشر تاریخ ایران، چاپ او.ل، تهران، 1361.

فخاری ،غلامرضا: اختلاف دولتین ایران و افغانستان در مورد هیرمند، موسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه، تهران، 1376.

فراستخواه، مسعود: سرآغاز نواندیشی معاصر، شرکت سهامی انتشارات، تهران، 1377.

فرمان فرما ، عبدالحسین میرزا: زمانه وکارنامه سیاسی و اجتماعی ، کتاب یکم ، منصوره اتحادیه نظام ،انتشارات کتاب سیامک ،سال 1383.

فوارن، جان: مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران از ....، . ترجمه احمد تدین، تهران، رساء، چاپ چهارم، 1382.

فلور ،ویلهم : جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران ،  ، ترجمه ابوالقاسم سری  ، انتشارات طوس، جلد اول ، چاپ اول، 1366.

فوریه: خاطرات فوریه سه سال در ایران ، ترجمه عباس اقبال اشتیانی، به کوشش همایون شهیدی، انتشارات دنیای کتاب ،سال 1363.

قاسمی، ابوالفضل: خاندانهای حکومتگر ایران الیگارشی ، خاندان فیروز.

قاسمی پویا: مدارس جدید در دوره قاجاریه با نیان و پیشروان ، تهران، نشر دانشگاهی ، 1377.

قدیانی ،عباس: تاریخ فرهنگ تمدن ایران در دوره قاجاریه ، انتشارات فرهنگ مکتوب، تهران ،1384.

کرزن، جورج.ن: ایران و قضیه ایران ، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی ، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ،تهران ،جلد دوم، چاپ سوم ، 1367.

کاظم زاده : روس و انگلیس در ایران، (1914، 1846) ترجمه منوچهر امیری، بی نا، تهران، 1354.

کاترنزیو، پیر: رقابت روس و انگلیس در ایران و افغانستان ،ترجمه عباس آذرین، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران 1359.

کسروی، احمد: تاریخ مشروطه ایران، تهران،  صدای معاصر،چاپ اول، 1378.

 کرمانی، ناظم الاسلام: تاریخ بیداری ایرانیان، به اهتمام علی اکبر سعیدی سیرجانی، تهران، نشر پیکان، چاپ پنجم،   ، ج اول وسوم  ،1376.

کاساکوفسکی، کلنل: خاطرات کاساکوفسکی، ترجمه عباسقلی جلی، امیر کبیر، تهران، 1344.

کاشانی،شریف: واقعات اتفاقیه در روزگار، به کوشش منصوره اتحادیه، نظام مانی، سیروس سعدوندیان، نشر تاریخ ایران ،تهران ، 1363.

کارلاسرنا: سفرنامه مادام کارلاسرنا ، آدمها و آیینه ها در ایران،علی اصغر سعیدی، انتشارات زوار، چاپ اول، 1362

کیا، ایرج: مروری بر تاریخ پست ایران، انتشارات نگین، تهران،1376.

کربلائی ، شیخ حسن متولد 1322 :  قرارداد رژی 1890میلادی یا تاریخ انحصار دخانیات در سال 1309 هجری قمری ، انتشارات مبارزان، چاپ دوم، 1361.

کتیرایی ، محمود : فراماسونری در ایران از آغاز تا تشکیل نشر بیداری ، تهران ، انتشارات اقبال – چاپ چهارم سال 1361.

لمبتون، آ.ک.س: ایران عصر قاجار، ترجمه سیمین فصیحی، جاویدان فرد، تهران، 1375.

لمبتون، آن.ک.س: انجمن های سری و انقلاب مشروطیت ایران ، ترجمه  اسماعیل رائین ، تهران، بی نا 1345.

لیتن، ویلهلم: ایران از نفوذ تا تحت الحمایگی، ترجمه مریم میراحمدی، موسسه انتشاراتی معین، تهران، 1367.

موقن، یداله: تاریخچه مفهوم استبداد شرقی، فصلنامه نگاه نو، بهمن 1372.

محمود،محمود: روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن 19، اقبال و شرکاء،تهران بی تا، ج 3 و 4.

ملک زاده،مهدی: تاریخ انقلاب مشروطیت ایران ، اعلمی، تهران، ج 1، 1373.

ملک زاده، مهدی : زندگانی ملک المتکلمین ، اعلمی ،تهران، 1325.

مستوفی، عبدا... : شرح زندگانی من ، انتشارات کتابفروشی علمی، چاپ اول، ج 1، 1324.

مستوفی، عبدا... : شرح زندگانی من تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه از سلطنت مظفرالدین شاه تا قرار داد وثوق الدوله با انگلیس ، تهران، زوار گلش، ج 2، 1365.

مافی، حسین قلی خان(نظام السلطنه) : خاطرات و اسناد نظام السلطنه مافی ، به کوشش معصومه مافی، منصوره اتحادیه، سیروس سعدوندیان، حمید رام پیشه ، تهران، نشر تاریخ ایران، شرکت سهامی خاص، ج 1، 1361.

متولی حقیقی، یوسف: تاریخچه آموزش و پرورش نوین خراسان از آغاز تا انقلاب اسلامی ،مشهد، نشر مرندیز، چاپ اول 1384.

مجدالملک، محمدخان:کشف الغرایب فی الامور العجایب یا رساله مجدیه ، علی امینی بیست سال بعد از امیر کبیر، متضمن شرح اوضاع ایران و حوادث نیمه اول سلطنت ناصر الدین شاه قاجار در رابطه با مجدالملک وکتاب انتقادی او،با تصحیح ،مقدمه و نوشتجات فضل ا... گرگانی،تهران، اقبال، 1358 ش.

مشعوف، حمید: وزارت وزیران اعظم در دوره قاجاریه، بی جا، انتشارات پژوهش توس، 1383.

مراغه ای، زین العابدین: سیاحت نامه ابراهیم بیگ، به‌کوشش‌،‌م.ع ت، میانلو، انتشارات‌اسفا، تهران 1364.

مهدوی ،شیرین: زندگانی حاج محمد حسن کمپانی امین الضرب ،ترجمه منصوره اتحادیه ، فرح ناز امیرخانی ، تهران سال 1379.

محبوبی‌اردکانی،‌حسین:‌تاریخ موسسات‌تمدنی جدید در ایران، تهران،‌دانشگاه‌تهران،ج اول،1370-1353 .

معاصر ،حسن: تاریخ استقرار مشروطیت در ایران ، مستخرجه از روی اسناد محرمانه وزارت امور خارجه، ابن سینا، تهران، 1347.

ملک آرا، عباس میرزا: شرح حال عباس میرزا ملک آرا ، به تصحیح و کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، انجمن نشر آثار ایران، 1325 ش.

مهمید، محمد علی: تاریخ دیپلماسی ایران ،(قبل از هخامنشیان تا پایان قاجاریه) نشر میترا، تهران، 1361.

مجتهدی ، م : رجال آذربایجان  در عصر مشروطیت، تهران، 1327 ش.

مدنی، سید جلال الدین:  تاریخ تحولات سیاسی و روابط خارجی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقراض قاجاریه ، ، انتشارات اسلامی ،ج2، سال 1363.

معیرالممالک ،دوستعلی خان : رجال عصر ناصری ، انتشارات نشر تاریخ ایران ، سال 1361.

معیرالمالک دوستعلی خان :یادداشتهای از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه ، انتشارات نشر تاریخ ایران ، سال 1362.

نجمی ،ناصر: طهران عصر ناصری ، انتشارات عطار، چاپ اول ، 1364.

نوایی، عبدالحسین: ایران و جهان ، نشر هما، تهران ،ج اول و3 ، 1375.

نورایی، فرشته: تحقیق در افکار میرزا ملکم خان ، (مجموعه اسناد ملکم – امین الدوله به ملکم) ، کتبهای جیبی، تهران، 1352.

ناصرالدین شاه :  سفرنامه عراق عجم  ، انتشارات تیراژه ، بهار 1362.

وحیدنیا، سیف الله: خاطرات و اسناد (شامل نوشته ها و خاطرات مستند، تاریخی و اسناد و عکسهای معتبر و منحصر وحیدگلکار ، تهران، 1364.

وحدت، فرزین: رویارویی فکری ایرانی با مدرنیت ، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران، ققنوس 1382.

واتسن، رابرت گرانت: تاریخ ایران از ابتدای قرن 19 تا سال 1585 ، ترجمه وحید مازندرانی، سخن، بی‌جا، بی تا.

وقایع اتفاقیه ، مجموعه گزارشها خفیه نوسیان انگلیس در ولایات جنوب ایران از سال 1291 تا 1322 قمری به کوشش سعید سیرجانی نشر نور تهران ، 1361.

ورهرام ، غلامرضا، تاریخ سیاسی و سازمانهای اجتماعی ایران در عصر قاجار، انتشارات معین، تهران 1369.

هدایت ، مهدی قلی خان مخبرالسلطنه:« خاطرات و خطرات زوار»، تهران 1363.

هدایت مخبرالسلطنه، مهدی قلی خان : گزارش ایران ، قاجاریه مشروطیت، انتشارات نقره ،تهران، 1363.

همفر، خاطرات همفر، ترجمه محسن مویدی، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1361.

هوشنگ مهدوی، عبدالرضا: روزهای افتخار، نشر گفتار، تهران، 1357.

هروی،‌محمد‌یوسف:‌عین الوقایع، به‌کوشش‌محمد‌آصف‌فکرت،‌انتشارات‌آموزش‌انقلاب اسلامی، 1372.

یارشاطر ، احسان : انقلاب مشروطیت،از سری مقالات دانشنامه ایرنیکا، ترجمه پیمان متین ، با مقدمه ناصر تکمیل همایون ، انتشارات امیرکبیر، تهران 1383.

مجلات و نشریه ها :

روزنامه ایران، ج2،ش 297،14 رمضان 1293.

روزنامه شرافت : نمره دهم ، شهر ذی القعده الحرام ، 1314 هجری قمری .

روزنامه شرافت : نمره نوزدهم ، شهر شعبان المعظم ، 1315 هجری قمری .

روزنامه شرف : نمره پنجم ، جمادی الاولی ، 1300 هجری قمری .

روزنامه ایران : شماره 1-25-53 ، سال 1288 هجری قمری .

مجله یغما ، سال بیست و سوم، شماره 9، فیروز کاظم زاده

مجله یادگار – سال سوم شماره اول

مجله گیله وار- شماره 64، سال 3/9/79

واحد نشر، اسناد وزارت خارج (نهضت، مشروطیت ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه) تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی) 1370

مجله تعلیم و تربیت ، تاریخچه معارف ایران، در سال 4 شماره 6.

همت ، نیکو ، «مجله ارمغان »، امین الدوله ، سال بیست و هفتم ، فروردین 1337.

تکمیل همایون، غلامحسین: «کودتای محمدعلی شاه، کودتای رضاخان، کودتای 28 مرداد» روزنامه اطلاعات، شماره 21415، 31/5/1377.

.