مقدمه
ﻤﺴﺋﻠﻪ رفع فقر کودکان و حل مشکلات بچه های خیابانی موضوعی است که با همکاری همه جانبه ی سازمان های دولتی و غیردولتی بین المللی و همکاری تنگاتنگ و مشترک با فعالان حقوق کودک حل فصل خواهد شد. این کودکان بیشتر بخاطر فقر اقتصادی ٬عدم تامین مالی خانواده و بخاطر امرار معا ش٬ تامین هزینه های درسی خود ویا خواهر و برادر خود مجبور به انجام کارهای خیابانی وبعضا غیر قانونی می شوند .
بچه های خیابانی بیشتر از کودکان دیگر در معرض تجاوزهای جنسی و بیماریهایی ایدزوخشونت های جنسی قراردارند . در ایران حدود بیست انجمن و سازمان غیر دولتی فعال در زمینه ی حمایت از کودکان وجود دارد که از جمله مهمترین موسسه ی غیر دولتی کودکان و زنان انجمن شورای نویسندگی برای کودکان و نوجوانان ٬ موسسه آموزش کودک و ... می توان اشاره نمود.
کودکان خیابان عمدتا مشکلات بیشتری دارند و مورد سوء استفاده های بسیاری قرار می گیرند و خطرات فراوانی آنها را تهدید می کند . گرایش به مصرف سیگار و مواد مخدر ٬ بهره کشی از آنها بصورت فروش یا اجاره ٬ مشارکت در ارتکاب جرایم از قبیل سرقت و توزیع مواد مخدر ٬ قرار گرفتن در باندهای فساد و قاچاق به دیگر کشورها از پیامدهای حضور و کار کودکان در خیابان اس(شرونی،1390).
از نظر کارشناسان امور اجتماعی و اقتصادی ٬ پدیده کار کودکان ٬علتهای عمده و زیر بنایی دارد که از آن جمله می توان به فقر اقتصادی ٬ فقر فرهنگی ٬ عدم تعادل اقتصادی ٬ توزیع ناعادلانه درآمد و اختلاف طبقاتی بسیار در جامعه ٬ عدم دستیابی افراد به کار و شغل مطلوب در شرایط رونق اقتصادی ٬ مهاجرت وسیع روستاییان به شهرها ٬ قوانین و مقررات نا کافی برای پیشگیری سوء استفاده از کودکان و یا مقابله با آن و فقدان اموزش و اگاهی عمومی اشاره نمود(شرونی،1390).
بیان مسئله
کودکان کار به کودک زیر ١٨ سال اطلاق می شود که در خیابان یا کارگاهها کار می کنند و بعضا نسبت به خانواده نیز احساس تعلق دارند. در حال حاضر ٣٥٢ میلیون کودک کمتر از١٨ سال در سراسر دنیا کار می کنند و همچنین ٨ میلیون و ٤٠٠ هزار کودک نیز به بردگی گرفته شده یا به کار قاچاق اشتغال دارند(انجمن کارخیابانی کودکان،1389).
بنا بر آمارهای موجود ٬ سالانه یک میلیون و ٢٠٠ هزار کودک قاچاق می شوند ٣٠٠ هزار کودک تحت استخدام اجباری نیروهای نظامی قرار داشته و مجبور به خدمت رسانی به هنگام تنش های نظامی هستند٬ بیش از ٦٠٠ هزار کودک در سطح جهان به فعالیت های غیر قانونی مشغولند . بر اساس گزارش یونیسف ا٬از هر دو کودک در جهان یک کودک مجبور به کار اجباری تحت فشار است(انجمن کارخیابانی کودکان،1389).
در ایران :بر مبنای اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی در سه سال٬ ٣٨٠ هزار کودک ١٠ تا ١٤ ساله کار فصلی می کنند و بیش از ٧٠٠ هزار کودک رسما کار می کنند.بر اساس آمار٬ در دنیا ٣٥٢ میلیون کودک و نوجوان در سنین ٥تا ١٧سال کار می کنند .بنابر آمارهای رسمی ٬ ٥٨ درصد از کودکان کار خیابانی از خدمات حمایتی و اجتماعی نهادهای دولتی و غیر دولتی برخوردارند و بر اساس بررسیهایی که در سال ٨٢ در منطقه شوش از کودکان خیابانی و کار صورت گرفته ٬ ٦٠ درصد از این کودکان بر اثر از هم گسیختگی خانواده ها مجبور به کار در خیابان شده اند . این آمارهای غیر رسمی می گویند که ٣٦ درصد کودکان این منطقه سیگار مصرف می کنند در حالیکه آمارهای رسمی٬ کودکان معتاد به مواد مخدر را تنها ٢ درصد عنوان می کنند٬ گفته می شود که طبق آخرین آمار ٬در خصوص کودکان خیابانی و کار ٬تعداد آنها بین ٢٠٠ هزار تا یک میلیون کودک تخمین زده می شود .طبق گزارش یونیسف ٬ شصت هزار کودک خیابان در ایران به موجب گزارش دولت ایران وجود دارد و در ایران چندین مرکز امن برای این کودکان افتتاح شده است . خانه سبز ٬خانه شوش و خانه ریحانه که برای یاری رساندن به این کودکان ایجاد شده اند با صرف بودجه های میلیاردی در هر سال توفیق چندانی نداشته اند(انجمن کارخیابانی کودکان،1389).
سوالات تحقیق
آیا عوامل اقتصادی در گسترش کودکان کار خیابانی تاثیر گذار است ؟
آیا حاشیه نشینی افراد در گسترش کار خیابانی کودکان تاثیر گذار است ؟
آیا کودکانی که در خانواده های مبتلا به اعتیاد زندگی میکنند بیشتر کار خیابانی میکنند ؟
آیا سطح تحصیلات والدین در کار خیابانی کودکان تاثیر دارد ؟
محیط مدرسه تا چه اندازه میتواند در کاهش کار خیابانی کودکان تاثیر داشته باشد ؟