روش تحقیق بررسی نقش رسانه های جمعی و تأثیر آن بر فرهنگ جامعه

فصل یک                               کلیات تحقیق

موضوع تحقیق

 « بررسی نقش رسانه های جمعی و تأثیر آن بر فرهنگ جامعه »

تعریف موضوع

فرضیه این تحقیق:

رابطه ی معنا داری بین عملکرد رسانه های جمعی و بهبود افکار عمومی وجود دارد .

رابطه ی معنا داری بین رسانه های جمعی و بالا رفتن سطح آموزش وجود دارد.

رابطه ی معنا داری بین رسانه های جمعی و گذراندن اوقات فراغت وجود دارد

رابطه معناداری بین رسانه های جمعی و کاهش تهاجم فرهنگی وجود دارد .

4)اهداف تحقیق:

ضرورت تحقیق:

محدودیت تحقیق :

عدم دسترسی به کتابخانه های معتبر

وجود منابع کتابخانه ای و عدم دسترسی به تمام این منابع

عدم دسترسی به مراکز تخصصی رسانه ای

7) تعریف واژه 

موضوع: « بررسی نقش رسانه های جمعی و تأثیر آن بر فرهنگ جامعه »

1- رسانه ها یکی از وسایل ارتباطی جمعی هستند که در این تحقیق منظور از رسانه ها « وسایل ارتباطی جمعی» رادیو، تلویزیون و مطبوعات هستند . رسانه های همگانی مانند مطبوعات، رادیو، تلویزیون و سینما و امثال آنها است و همچنین فرآیند ارتباط همگانی در حال افزایش است امروزه پژوهش های پیرامون نظام ارتباطی را به عنوان یکی از ارگانهای مهم اجتماعی که با دیگر نظام های موجود در جامعه روابط و مبادلات متقابلی دارد و به نیازهای گوناگون جامعه انسانی پاسخ می دهد . از آنجا که نیازهای بشر گوناگون است و پیچید گیهای جامعه انسانی روز افزون می باشد نقش وسایل ارتباطی اشکال و جنبه های مختلفی به خود می گیرد . بنابراین نظام ارتباطی در معنای عام پدیده ای است جهانی که در همه جا وجود دارد و به نیازهایی پاسخ می دهد که برای تمامی افراد مشترک است . و در واقع جامعه انسانی نمی تواند بدون نظام ارتباطی به حیات خود ادامه دهد در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری تحت بررسی و مطالعه دقیق و منظم قرار گرفته اند و این مطالعات و تحقیقات گسترده حکایت از اهمیت رسانه های همگانی به عنوان نهاد مهم اجتماعی می باشد . یکی از تأثیرات رسانه ها، تأثیرات فرهنگی آن بر جامعه می باشد امروزه عمده ترین نقش وسایل ارتباط جمعی بر عهده دارند عبارت اند از فرهنگ سازی، آموزش، اطلاع رسانی و ایجاد مشارکت است به گفته ی س . پ اسکات اولین سردبیر روزنامه گاردین می گوید : امور مقدس اند و تفاسیر آزاد است و او برای مطبوعات به عنوان یکی از وسایل ارتباط جمعی دو نقش کارکرد بیان می کند 1) اطلاع رسانی  2) بیان عقاید ولی مهمترین نقش رسانه ها فرهنگ سازی یک جامعه را بر دوش می کشد و می تواند حتی فرهنگ های مختلف را تغییر و باعث رشد فرهنگ جدید در جامعه شود معرفت عامی که از تجارب شخصی حاصل می شود جوهر اصلی تعریف عام رسانه است . رسانه ها دارای ابعاد مختلفی است که مارشال مک یوهان وسایل ارتباطی را از نظر حرارتی به دو دسته تقسیم می کند ( عکس، رادیو، سینما) را یک وسیله ارتباطی گرم می داند که لوهان معتقد است این وسایل ارتباطی تنها در امتداد یکی از حواس آدمی هستند و توصیف و تشریح زیادی را در بر دارند یعنی با حجم زیادی داده های همراه از نظر بیان مقصود کامل هستند حال آنکه وسایل ارتباطی سرد( خط تصویری، تلفن، تلویزیون) کمتر به تشریح و توصیف می پردازند و مشارکت زیادی را می طلبد و همچنین رسانه ها یکی از انواع وسایل آموزشی اند که نقش مهمی را در آموزش ایفا می کنند و مخاطبان بسیاری را به خود جذب می کند و از روش های گوناگون افراد جامعه را آموزش می دهند بسیاری از افراد رسانه ها را به عنوان ابزار فرهنگی می دانند زیرا فرهنگی می دانند زیرا از بطن جامعه بر می خیزد و تأثیر فرهنگی که رسانه ها بر مخاطب می گذارند را می توان فرهنگ جمعی نامید و تعریفی که از فرهنگ ارائه می شود آن باورها و ارزشهای حاکم بر جامعه است و همچنین رسانه ها نماد فرهنگ و تمدن یک کشور هستند و تحت تأثیر حکومتند یعنی بر اساس باورها و ارزشهای جامعه عمل می کنند و رعایت کننده هنجارهای جامعه هستند .

3- فرضیه های تحقیق:

1) رابطه ی معنا داری بین عملکرد رسانه های جمعی و بهبود افکار عمومی وجود دارد.

2) رابطه ی معنا داری بین رسانه های جمعی و بالا رفتن فرهنگ جامعه وجود دارد .

3) رابطه ی معنا داری بین رسانه های جمعی و بالا رفتن سطح آموزش وجود دارد.

4) رابطه ی معنا داری بین رسانه های جمعی و گذراندن اوقات فراغت وجود دارد.

5) رابطه معنا داری بین عملکرد ضعف رسانه های جمعی و پایین بودن سطح فرهنگی وجود دارد .

4- اهداف تحقیق:

در این تحقیق می کوشیم به شناسایی رسانه ها بپردازیم و تعریفی از فرهنگ ارائه دهیم و همچنین جوامع مختلف را از لحاظ فرهنگی شناخته شود و نقش رسانه و تأثیر گذاری آن بر فرهنگ جوامع و آموزش ها و اطلاعاتی که یک رسانه به جوامع می دهد بررسی شود و همچنین چگونه می توان فرهنگ یک جامعه را از طریق رسانه ارتقاء داد و روش فرهنگ سازی رسانه ای را بررسی کرد .

راهکارهایی جهت کمبود اطلاعات فرهنگی در رسانه ها ارائه شود و اینکه تا چه حد رسانه ها می توانند بر نحوه انتقال فرهنگ تأثیر گذار باشند .

5- ضرورت تحقیق:

همانطور که می دانیم فرهنگ یکی از عوامل پیشرفت جوامع است و کشوری که سطح فرهنگ پایینی داشته باشد الزاماً در موارد مختلف اقتصادی و اجتماعی و غیره هم پیشرفت نخواهد کرد و یکی از عواملی که تأثیر بسزایی در آموزش فرهنگی ارتقاء فرهنگ دارد رسانه ها هستند که باعث اوج یا سقوط فرهنگ در جامعه ای می شوند و همین طور دیده می شود که بسیاری از کشورها در فقر بسیار فرهنگی به سر می برند دو در برخی کشورها رسانه ها جامعه خود را هدایت می کنند . پس ضرورتی که رابطه ی بین فرهنگ جامعه و رسانه وجود دارد و همچنین راهکارهای مختلفی که رسانه می تواند در بهبود این مسئله ارائه دهد بررسی شود و تأثیر فرهنگ بر رسانه و بالعکس و تأثیر مخاطبان بر رسانه و بالعکس و تمامی مواردی که می توان آنها را در ارتقاء یا رکود فرهنگی یک جامعه جای داد بررسی کرد تا بتوان به وسیله این تحقیق نقش رسانه بر فرهنگ سازی را یادآوری و راه حل هایی را بتوان ارائه کرد تعریف اصطلاحات و واژه ها:

فرهنگ Culture فرهنگ به معنای دانش، ادب، علم و معرفت تعلیم و تربیت آثار علمی و ادبی یک قوم یا علت و نیز به معنی فرهنگ لغت نیز هست .

فرهنگ جمعی Massculture

جوامع توده وار: Masssocity از نظریه های * و رامت است که وابستگی های متمایل نهادهای مقتدر جامعه و رسانه های عمومی و یکپارچگی آنها را بیان می کند .

افکار عمومی Public opinion داشتن نظرات مشترک در یک جمع و گروه کثیری از مردم و جامعه را افکار عمومی گویند .

برجسته سازی : Sharpeniny به معنای بزرگ جلوه دادن بیش از حد یک چیز یا موضوع  است .

پیام :Massaye  پیام معنی و مفهومی است که از طرف شخصی به شخص دیگر می فرستند تا معنی مورد نظر در ذهن او تجلی یابد و همان پیغام یا پیام در ذهن افراد است

جهانی شدن : مارشال مک لوهان: دهکده جهانی تغییر فرهنگ و از بین رفتن مرزها توسط رسانه های جمعی

تبلیغ جمعی Masspropagnda                     Masspripagandda

فصل دوم:

تاریخچه تحقیق :

موضوع ارتباط از یونان باستان تا قرن هجدهم ، بیشتر از لحاظ ذهنی و محتوایی مطرح بوده است و اندیشمندان اجتماعی همواره ترغیب را معادل ارتباط می دانستند با پیدایی انقلاب صنعتی و آغاز عصر روشنگری علمی و ادبی در اروپا مسئله ارتباطات، بیشتر به قلمرو سیاسی اجتماعی گام نهاد و به طور مستقیم به امور روزمره حیات اجتماعی پیوند خورد و به عنوان یک پدیده عینی ، مورد توجه قرار گرفت . با پیچیدگی جامعه بشری و گسترش تکنولوژی، توجه به شیوه انتشار و کانالهای پخش اندیشه های انسان اهمیت فراینده ای یافت و موضوع ارتباطات ، ابعاد تازه تری به خود گرفت . گروههای اجتماعی برای کسب امتیازات بیشتر بر سر تصرف ابزار های پخش پیام با یکدیگر به ستیزه پرداختند و در میان مطبوعات به عنوان مهمترین کانال پخش عمومی، سرچشمه اختلافات اجتماعی و یکی از عوامل انسجام جامعه و همبستگی میان فرد و جامعه و حل و فصل تنشها و کشمکش های میان گروههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفت.

در دهه های 1930 و 1940 متغیر های جدیدی در حوزه ارتباطات کشف شد که بیشتر جنبه روانشناختی داشت از نیمه های قرن بیستم پژوهشهای مربوط به ارتباطات اجتماعی در پرتو کوششهای ثمر بخش اندیشمندانی چون پل ( ازارسفلد، کورت لوین، هارولدلامول، کارل ها ولند ، کارل دویچ و ....) به ثمره نشست . پژوهش در حوزه ارتباطات اجتماعی جنبه تجربی به خود گرفت و موضوعات جدیدی بر اساس متغیر های روانشناختی و جامعه شناختی مطرح شد که از میان آنها به چهار موضوع عمده می توان اشاره کرد .

موضوع تبلیغات و تأثیر آن بر روند شکل گیری افکار عمومی که در فاصله میان دو جنگ جهانی ، توسط اندیشمندانی نظیر لوملی، لی ولی، و تونیس، وبلومن استاک و ... مورد توجه قرار گرفت آنچه در این پژوهش جلب توجه می کرد و وحشت همگان را برانگیخته بود ، شعار های ترقی خواهانه و مردم پسندی بود که یکی از عوامل موفقیت لنین در شوروی ، هیتلر در آلمان و موسولینی در ایتالیا محسوب می شد ... در این پژوهشها، تحلیلهای جالبی از ترغیب سیاسی » و چگونگی انجام آن و همچنین ، مقالات توصیفی بیشماری با شرح جزئیات پیرامون تبلیغات سیاسی و اثر بخش آنها انتشار یافت .

پژوهش پیرامون رفتار رأی دهندگان در انتخابات و تأثیر رسانه های جمعی بر رفتار گیرندگان پیام . نخستین جامعه شناسانی که در این زمینه به پژوهش پرداختند عبارتند از : پل لازارسفلد و برلسون و همچنین کامپ بل، میلر، کانورس، واستوکن نتایج پژوهشهای گرانقدر این افراد که زمینه های پژوهش علمی منظم را در ارتباطات فراهم آورد.

مطالعات پیرامون تأثیر ارتباطات سیاسی در سطح ملی و بین المللی ، نظیر مطالعات کارل لویچ و پیروانش درباره شالوده ملی گرایی بر اساس اطلاعات و ارتباطات و نیز مطالعه ( اسول ولیتر، پیرامون سخنرانیهای سیاسی و تحلیل محتوای آنهاست .

مطالعات سنتی پژوهشگران و نیز روزنامه نگاران پیرامون مسائلی نظیر « مطبوعات»، « دولت» ، « افکار عمومی» و « روابط میان آنها» یکی از نخستین پژوهشگران و در عین حال روزنامه نگارانی که در این زمینه نظریات قابل توجهی عرضه کرده است .

یکی از عملکرد های رسانه ها از زمان نقالان تا عصر کتابهای دست نویس ، پیش از اختراعات چاپ تا عصر تلویزیون، فرایند القاء ، تقویت ارزشها، باورها، سنتها و معیارهای رفتاری بوده است پژوهش در این زمینه تا جنگ جهانی اول به طور جدی صورت نگرفته است ، اما همزمان با رشد پرشتاب وسایل ارتباط جمعی در اواسط قرن 20 بیستم ضرورتی  روز افزون برای آگاهی بیشتر در زمینه فرایندها و تأثیر این وسایل پدید آمد .

چکیده ی تحقیق:

موضوع تحقیق عبارت است از بررسی رسانه های جمعی و تأثیر آن بر فرهنگ جامعه است . در ابتدا به توضیح و مورد نظر پرداخته و بیان علل و چگونگی انتخاب موضوع و کلماتی که باید در آن به توضیحی خاص خواسته پرداخته شده است و همچنین فرضیه های این تحقیق را بیان نموده و هدف از ضرورت انتخاب این موضوع را بیان نموده ایم و همچنین محدودیتهای این تحقیق را نیز بر شمارده ایم . در فصل دوم این تحقیق به تاریخچه ی این تحقیق و از اوایل پیدایش و ضرورت نیاز به وسایل ارتباط جمعی پرداخته ام و سپس به ادبیات موضوع را توصیف توضیح داده ام و همچنین ویژگی رسانه ها ی جمعی و توضیحات موارد دیگر را به آن پرداخته و تا مورد کوری برای کسی باقی نماند و در فصل سوم این تحقیق به تعریف فرضیه های خود را بیان کرده و توضیح داده ایم و جامعه آماری و نمونه گیری را تعریف و موارد آن را بیان کرده و توضیح داده ام و جامعه آماری و نمونه گیری این تحقیق را نیز بیان کرده ام . و انواع روش تحقیق را به طور مختصر توضیح داده ام و همچنین به جمع آوری اطلاعات و انواع جمع آوری اطلاعات را بیان و توضیح کافی برای آن مبذول داشته ام . و همچنین پرسشنامه ی این تحقیق را نیز تهیه و در پیوست آن قرار داده ام . در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل فرضیه ها پرداخته و همچنین به جدول فراوانی و به رسم نمودار ( ستونی) هسپتوگرام و دایره ای آن را کشیده و در فصل پنجم به نتیجه گیری فرضیه ها پرداخته و راه حل ها و پیشنهاد های ارائه شده است و در پایان منابع و مأخذ را مشخص کرده ام .