روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی

تعداد صفحات: 95 فرمت فایل: word کد فایل: 2835
سال: 1383 مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: روانشناسی
قیمت قدیم:۲۶,۴۰۰ تومان
قیمت: ۲۲,۰۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی

    خلاصه :

    در بین تست های متداول شخصیت که معمولاً در مراکز روانشناختی ، روانپزشکی به کار بسته می‌شوند تست ترسیم خانواده از جایگاه خاصی برخوردار است .

     

    3 دلیل برای این اهمیت وجود دارد : نخست آنکه اجرای آن سریع و آسان است ، دوم آنکه ، به منزله شیوه بیان خیالپردازی و خلاقیت کودک ، بهتر از هر تست دیگر می توان محتوای عمیق شخصیت را ، که بر اساس وارسی مستقیم دست یافتنی نیست ، منعکس کند و سوم بدلیل اینکه اغلب اختلالات روانشناختی سازشی تابع تعارض های روانی کودکانه اند (تعارض های ناشی از رقابت برادرانه و تعارض های ادیپی) ، شیوه ای که یک کودک بر اساس آن خود را در قلب خانواده منتخب قرار می دهد ، ما را به عمق مسائل و مشکلات وی هدایت می کند (کرمن-1381)

     

    تحقیقات قبلی تا حد زیادی مؤید فرافکنی کودک در تست ترسیم خانواده است که البته با بررسی محتوا می توان به کشف و تحلیل آنچه در ذهن کودک است نائل آمد .

     

    در این تحقیق سعی شده است که بار دیگر به بررسی ارزش تشخیصی این آزمون پرداخته شود و آن را در یک نمونه ای از یک جامعه اجرا و با مصاحبه ای که با کودک و خانواده اش صورت پذیرفته مقایسه نمود .

     

    یافته های این پژوهش در اکثر فرضیات مؤید این است که تا حد زیادی می توان بر این تستها اعتبار کرد علی الخصوص به ارزنده سازی و نا ارزنده سازی افراد در این تست باید توجه نمود . ولی در خصوص ترغیب ترسیم و اهمیت این ترتیب باید گفت عوامل مختلف می تواند این حالات را تغییر دهد که باید در ضمن درک دلایل آن به قضاوت پرداخت .

     

     در ضمن اینکه می توان تا حدی بر این نقاشی ها اعتبار کرد ولی از این آزمون می توان بعنوان ابزاری بالینی برای تسهیل گفتگو با فرد استفاده کرد و لذا انجام آزمون فرافکنی می تواند در یک مصاحبه بالینی اولیه به «شکستن یخ» رابطه کمک کند ، و چارچوب مناسبی برای انجام گفتگوی اولیه فراهم آورد . 

    فصل اول»

    طرح تحقیق (کلیات)

    مقدمه:

    کودکی در عمق وجود همه ماست، و با چشمان اوست که همگی روزی به این عالم نگاه کرده ایم. با وجود این آنچنان از آن دور افتاده ایم که برای فهم نقاشی کودکان، نگاه کردن آن برایمان کافی نیست و باید آنها را مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار دهیم. نقاشی بیان کننده احساسات و شخصیت کودکان است و باعث پرورش خلاقیت آنها می شود و تعادل فکری و روحی به آنها می دهد. از طرف دیگر تجزیه و تحلیل این نقاشی ها به والدین و مربیان امکان شناخت کودک و کمبودهای احتمالی او را فراهم می کند.(فراری 1382)

     

    نقاشی کودکان نوعی گیرایی آنی دارند، آنها ساده و جذاب و سرشار از زندگی و هویت اند اما با نگاهی دقیق تر غالباً می توان در آنها جنبه هایی عجیب و حتی آشفته را مشاهده کرد. تحقیق در قلمرو نقاشی کودکان برای سالهای متمادی پیشرفت چندانی نکرد، اما در سالهای اخیر، دو دگرگونی عمده باعث آغاز مجدد پژوهش در این عرصه شده است اول دیدگاه طبیعی گرایانه جای خود را به بررسی های تجربی داده است، دوم اهمیت فرایند کشیدن تصویر که در سالهای اخیر موفق به درک آن شده ایم.(گلین، آنجل1380)

     

    در بین فعالیتهای کودک، نقاشی فعالیتی است که از تحول شناختی، عاطفی و اجتماعی تأثیر می پذیرد و به همین دلیل به مقیاسی وسیع در تشخیص روانی و روان درمانگری به کار گرفته می شود. مؤلفان متعدد مشاهدات بسیار گوناگون خود را درباره مراحل تحول نقاشی کودکان بصورت خصیصه های اجمالی مرحله های پی در پی بیان کرده‌اند و می توان به اتکای مطالعات پیشرفته ای که از دهه 1950 تا دهه 1980 در این باره به عمل آمده اند خط تحول

    نقاشی را اجمالاً بدست داد:

     

    قبل از دو سالگی، از 2 تا 3 سالگی، از 3 سالگی از 5 تا 9 سالگی و از 9 تا 13 سالگی تقسیمات انجام شده است(کرمن، 1381)

     

    از 5 تا 9 سالگی، شاهد مرحله نسخه برداری یا بارپدیدآوری از شکل هندسی (به ترتیب از دایره، مربع، مثلث، لوزی، تا شکل های پیچیده تر) هستیم، یادگیری خط، تولید نقاشی هائی که عناصر مختلف در آنها متمایز گردیده اند، همراه با ترکیب طرح‌های پایه با جزئیات بیش از پیش فزاینده از ویژگیهای این مرحله اند. در این مرحله، نقاشی های کودک دقیق ترند و در وسط صفحه بیشتر تمرکز می یابند.(کرمن، 1381)

     

    در پرتو نقاشی یا ترسیم یک خانواده، کودکان آثاری پدید می آورند که با بررسی آنها، پدر و مادر، مربیان ، معلمان و پزشکان می توانند به سرعت به اندیشه ای درباره تحول روانشناختی و ماهیت مشکلات احتمالی آنان دست یابند. روانشناسان بالینی در تحلیل و تفسیر این نقاشی ها از این نیز فراتر می روند، برای آنان، تست نقاشی در مجموعه تست هائی که بای کمک به تشخیص به کار می بندند، می توان تکیه گاه گرانبهائی قلمداد شود.(کرمن 1381)

     

    بیان مسئله:

    تحقیقات اخیر مؤید این است که می توان از آزمون ترسیم خانواده بعنوان یک ابزار تشخیصی، جهت شناسایی مشکلات کودک و خانواده او بکار برد. در این رابطه اسپیگلمن، اسپیگلمن (1992) و کامونیان (1980) نشان دادند که نقاشی کودک می‌تواند نشانگر ویژگیهای ارتباطی وی، با اعضای خانواده خود باشد. این محققین، تعدادی از علائم موجود در نقاشی خانواده را مورد تأیید قرار دادند که از آن جمله، می توان به ارزنده سازی، ناارزنده سازی، روابط با فاصله و نزدیک و همانندسازی اشاره کرد.

     

    در اینجا با توجه به یافتهای این پژوهشگران و یافته های ل. کرمن Louis, corman) ) و کتاب نقاشی کودکان و سایر تحقیقات این سوال ایجاد می شود که آیا در جامعه مورد پژوهش، مشاهده چنین علائمی در ترسیم کودکان از خانواده خود می تواند نشانگر چگونگی ارتباط وی با خانواده اش باشد. در این صورت هر یک از علائم مذکور چه مفهومی خواهد داشت و تا چه حد می توان در این امر اطمینان داشت.

     

    تحقیق حاضر مقایسه ای بین تست ترسیم خانواده با ارتباط کودک از دیدگاه خودش با خانواده است، بعبارتی مقایسه ترسیم خانواده با ذهنیت کودک از طریق مصاحبه با وی.

     

    پیشینه تحقیق:

    استفاده تشخیص آزمون ترسیم خانواده

    در پرتو نقاشی یا ترسیم یک خانواده، کودکان آثاری پدید می آورند که با بررسی آنها، پدر و مادر، مربیان، معلمان و پزشکان می توانند به سرعت به اندیشه ای درباره تحول روانشناختی و ماهیت مشکلات احتمالی آنان دست یابند. روانشناسان بالینی در تحلیل و تفسیر این نقاشی ها از این نیز فراتر می روند؛ برای آنها تست نقاشی در مجموعه تست هائی که برای کمک به تشخیص به کار می بندند، می تواند تکیه گاه گرانبهائی قلمداد شود(کرمن، 1381)

     

    در زمینه بررسی اختلالات روانی در کدوکان و نوجوانان و رفع دشواری های آنان، روانشناسی و پزشک با مشکلاتی مواجه هشتند که مربوط به سازش با محیط خانوادگی است. کودک قسمت اول زندگی خود را که همه می دانند مهمترین قسمت از دوران زندگی است در خانواده خود می گذارند، نخستین تجربه های شازشی وی با پدر و مادر و خواهران و برادرانش تحقق می یابند: وقتی صحبت از تعارض است، با آنها در تعارض است. به قسمی که اختلالات روانزاد که در زمینه عاطفی یا عقلی بروز می کند همواره یا با تعارض های و یا با تعارض های رقابت با برادر و خواهر در ارتباطند.(کرمن 1381)

     

    ارزش بیانی نقاشی، مانند ارزش خط و حرکات طبیعی معنادار(ژست ها)، در قبول همه مؤلفان است، بنابراین جای تعجب نیست اگر تولیدات ترسیمی وسیعاً به عنوان یک وسیله تشخیص بکار گرفته شده اند.(همان)

    روانشناسان بالینی به اتکای ویژگیهای صوری نقاشی ها و محتوای آنها و نیز بر اساس بیانات لفظی کودکان و بازخوردی که از خود نشان می دهند به موارد و مصالحی بسیار غنی دست می‌یابد. پژوهشهای متعددی به تدوین نشانه ها، رمزگذاری و تعیین اعتبار آنها پرداخته اند. سال‌هاست که نقاشی قدم در خانواده آزمون های فرافکن نهاده است. (همان)

     

    توجه فرایندهای که در چندین دهه پیش نسبت به تحول روانی و دوره کودکی ابراز شده به بررسی طرز بیان در نخستین سالهای زندگی و از آن بیان بخصوص بازی و نقاشی منتهی گردیده است، اما باید گفت در این فاصله، به ارزش فراوان نوعی از نقاشی یعنی نقاشی آزاد دست یافته اند این نوع نقاشی در مدارس سنتی آموخته نمی‌شد چون شاگردان را بیشتر به کشیدن از روی نمونه ها یا الگوهائی وادار می‌کردند. (همان)

     

    امروز می دانیم که در نقاشی بدون الگو یا مدل، کودک به یک آفرینش واقعی می‌پردازد و در نتیجه می تواند به گونه ای غیر قابل مقایسه با نقاشی تقلیدی، آنچه را در درون او می گذرد بیان کند. وی با این عمل، بینش خاص خود را از جهانی که او را احاطه کرده است بدست می‌دهد و از این راه ما را درباره ویژگیهای شخصیت خود آگاه می سازد. (همان)

     

    از نقاشی به منظورهای مختلف استفاده می شود از جمله نقاشی به منزله تست هوش، تست شخصیت فرافکنی و رمزگرائی، روان تحلیل گری، نقاشی خانواده و . . . (همان)

    در نقاشی های که به منزله تست هوش بکار می رود مانند نقاشی آدمک یا تست گودیناف[1] طراز عقلی آزمودنی را بر حسب کامل بودن، وجود تعادل کلی و غنای جزئیات آدمک ترسیم شده، تعیین می کند و تست فه[2] یا تستی که دستورالعمل آن این است که خانمی را بکش که داره در زیر بارون گردش می کنه و مستلزم ایجاد توحید پیشرفته تر عناصر مختلف نقاشی است نیز امکان اندازه گیری طراز هوش را فراهم می‌سازد. (همان)

     

    در نقاشی به منزله تست شخصیت در کنار شکل، محتوا قرار دارد در این محتوا چیزی از تمامی شخصیت منعکس می گردد. در فرافکنی و رمزگرائی بوتونید می گوید که نقاشی آزاد یک فرافکنی است، بدین معنا که تمامی شخصیت در اینجا در جستجوی راهی برای بیان خویشتن است و مخصوصاً عناصر نیمه هشیار و ناهشیار به پاس آزادی عمل آزمودنی برون فکنی می شوند. باید دانشت که این فرافکنی عناصر ناهشیار شخصیت، در تعدادی از آزمون ها به کار رفته است و به همین دلیل است که آنها را تست های فرافکن می نامند. (همان)

     

    ناهشیاری در قلمرو روان تحلیل گری یعنی در قلمرو روشی قرار دارد که به بررسی اعماق ناشناخته روحیه آدمی می پردازد و توسط فروید پایه گذاری شده است، اما روش تداعی لفظی آزاد که در روان تحلیل گری بزرگسالان بکار می رود در مورد کودکان قابل اعمال نیست. پس لازم بوده است که وسایلی که امکان بررسی پدید آوری های خود به خودی دوره خردسالی را فراهم می سازند یعنی بازی یا نقاشی‌های آزاد را جانشین آن سازند . (همان)

     

    توضیح در خصوص تست ترسیم خانواده

    در مورد تست خانواده دو نظریه وجود دارد:

    1)خانواده ات را نقاشی کن 2)یک خانواده را نقاشی کن

    می توان با دادن دستورالعملی به کودک، خلاقیت آزاد وی را تحت نظم معینی درآورد. به همین ترتیب است که در تست نقاشی خانواده عمل می کنند، همانطور که گفته ایم جهان کودک، خانواده اوست و روابطی که با آن برقرار می سازد برای فهم شخصیت او از اهمیت قاطعی برخوردار است. (کرمن - 1381)

     

    قالب سنتی این است که به کودک بگوئید:«خانواده ات را نقاشی من» این دستورالعملی است که مؤلفانی همچون مینکفسکا، پورو[3]، کان[4] و گومیلا[5] در فرانسه آپل[6] در امریکا، بارسلوس[7] در برزیل و فوکادا[8] در ژاپن به کار بسته است پورو درباره تست نقاشی خانواده می گوید: هیچکس تردیدی ندارد که یک تست وقتی خوب است که بتوان به کمک آن فرافکنی شخصیت کلی فرد را از هشیار و ناهشیار، بدست آورد اما این کار را باید با وسیله ای انجام داد که نسبتاً کم سازمان یافته باشد تا مزاحمتی برای این فرافکنی فراهم سازد اما در عین حال آنقدر سازمان یافته باشد که تحلیل شخصیت را از راه مقایسه با نتایج تجربی دیگر افراد امکان پذیر گرداند. تست نقاشی خانواده دقیقاً به این خواسته های متناقض پاسخ می دهد. (همان)

     

    اما در خصوص دستورالعمل یک خانواده را نقاشی کن باید گفت: ما دیدیم که علیرغم خصیصه محدود کننده دستورالعمل قبلی که به کودک تحمیل می کند خانواده خود را نقاشی کند، فرافکنی همواره در کار است تا واقعیت را در جهت اشتغالات عاطفی آزمودنی، دگرگون سازد. (همان)

  • فهرست و منابع روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی

    فهرست:

    الف)فصل اول : طرح تحقیق (کلیات)                                                              1

    ب)فصل دوم : مروری بر ادبیات موضوع (Literature Review)                                28

    ج)فصل سوم : آشنائی با قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری)                                    43

    د)فصل چهارم : روش تحقیق                                                                        45

    ه)فصل پنجم : یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها                                          49

    و)فصل ششم : خلاصه تحقیق و پیشنهادها                                                         65

    پیوستها                                                                                                 69

     

    فصل اول :      1-مقدمه                                                                            2

    (کلیات)         2-بیان مسئله                                                                       4

                       3-تاریخچه و سابقه موضوع                                                      5

                       4-اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق                                            16

                       5-اهداف تحقیق                                                                   18

                       6-چهارچوب نظری تحقیق                                                       20

                       7-مدل تحلیلی تحقیق                                                             23

                       8-فرضیه های تحقیق                                                              24

    9-روش تحقیق                                                                              27

    10-قلمرو مکانی تحقیق                                                                    27

    11-قلمرو زمانی تحقیق                                                                    27

    12-روش نمونه گیری                                                            27

    13-ابزارهای گردآوری داده ها                                                   27

    14-روش تجزیه و تحلیل                                                        27

     

    فصل دوم :      اطلاعاتی در خصوص پیشینه موضوع و تحقیقات انجام شده                  28

    (مروری بر ادبیات موضوع)

     

    فصل سوم :     آشنایی با قلمرو مکانی تحقیق                                                    43

    (قلمروی مکانی تحقیق)

     

    فصل چهارم :   آشنایی با روش تحقیق در این پایان نامه                                        45

    (روش تحقیق)

     

    فصل پنجم :    تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق                                                           49

    (تجزیه و تحلیل)

     

    فصل ششم :    خلاصه تحقیق ، پیشنهادها و پیوستها                                             65

     

    منبع:

     

    براشاو، جان، ترجمه قراچه داغی، مهدی(1372). خانواده، تحلیل سیستمی خانواده، تهران، نشر البرز.

    بهرامی، هادی(1372). ازمونهای فرافکنی شخصیت، تهران، نشر دانا

    خاکی، غلامرضا(1378)، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، نشر دراین

    داداش زاده، کاوه(1373)، نقاشی و نوشته های کودکان، تهران، نشر گوتنبرگ

    دادستان، پریرخ(1374)، ارزشیابی شخصیت کودکان بر اساس آزمونهای ترسیمی، تهران، نشر رشد

    ساروخانی، باقر(1370)، مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران، نشر سروش

    ستیر، ویروجینیا، ترجمه بیدشک، احمد(1373). آدم سازی در روانشناسی خانواده، چاپ دوم، تهران نشر رشد

    سیف نراقی، مریم، نادری، عزت الله،(1373) اختلالات رفتاری کودکان و روشهای اصلاح و ترمیم آن، نشر بدر

    فراری، آنا اولیوریو،(1382) نقاشی کودکان و مفاهیم آن، تهران، نشر دستان

    قاسم زاده، فاطمه(1371) تصویر خانواده در نقاشیهای کودکان 5 تا 6 ساله. ماهنامه جامعه سالم، شماره 6

    کرمن، ل، ترجمه دادستان، پریرخ و منصور، محمود (1381) نقاشی کودکان و کاربرد تست ترسیم خانواده در کلینیک تهران، نشر رشد.

    گلین، وی. توماس. آنجل. ام. جی. میلک، ترجمه عباس مخبر(1380) مقدمه ای بر روانشناختی نقاشی کودکان، تهران، نشر طرح نو.

    مینو چین، سالوادور (1974)، ترجمه ثنائی، باقر(1373)- خانواده و خانواده درمانی، تهران نشر امیر کبیر

     

    ب)فهرست منابع خارجی:

    -krevelen, v; Ann, D(1975)- in the use of family drawing test. Psychological Abstracts 1975, n 5816

    -Gomunian, Anna.L(1984).cluuster analysis of the answer given ti corman pott noire and drawing family tests. Psychological, 1986, n 17912

    spigelman, G:spigelman, A.& Englessin, c.L(1992).Analysis of family drawing. 

پروپوزال در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , گزارش سمینار در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , تز دکترا در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , رساله در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , پایان نامه در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , تحقیق در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , مقاله در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , پروژه دانشجویی در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , تحقیق دانشجویی در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , مقاله دانشجویی در مورد روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی , پروژه دانشجویی درباره روش تحقیق تفسیر روان شناختی نقاشی های اطفال 7 تا 9 ساله کرج در ارتباطات خانوادگی
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت